توسط : از زمان‌های قدیم ایران در تولید و بافت فرش‌های بی‌نظیر در دنیا حرف اول را میزده است، در زمان حال هم هیچ کشوری نتوانسته در تولید فرش‌های زیبا و مرغوب با ایران رقابت کند. یکی از صنایعی که کشور ایران از صادرات آن به کشورهای دیگر سود کلانی می‌برد همین تولیدات فرش می‌باشد.
یکی از مکان‌هایی که می‌توانید انواع مختلف فرش‌های ایرانی از زمان‌های قدیم تا به اکنون را مشاهده کنید موزه فرش ایران می‌باشد که واقع در پایتخت یعنی شهران تهران است.
موزه فرش ایران یکی از دیدنی‌ترین جاذبه‌های پایتخت برای علاقمندان به فرش و هنر قالی بافی محسوب می‌شود. در این موزه مجموعه‌ای از فرش‌های قدیمی و بسیار ارزشمند و گرانب‌ها حاصل کار دست هنرمندان مشهور ایرانی و انواع گلیم‌ها برای بازدید عموم مردم به نمایش گذاشته شده است تا مردم با دیدن کردن از آن‌ها به قدرت فرش بافی ایران از گذشتا تا به کنون پی ببرند.
موزه‌های متنوعی در پایتخت کشور جای گرفته‌اند، از موضوعات علمی گرفته تا تاریخی، سیاسی و هنری. موزه فرش ایران با مجموعه‌ای ارزشمند از فرش‌های نواحی مختلف ایران در طول تاریخ، هم‌زمان موزه‌ای هنری و تاریخی محسوب می‌شود.
با توجه به شهرت جهانی فرش ایرانی، این موزه قطعاً یکی از بهترین انتخاب‌ها برای گردشگران خارجی و بازدیدکنندگان داخلی برای سیر در دنیای فرش‌های پرنقش‌ونگار ایرانی است. قالی‌های نفیس در موزه فرش ایران هر کدام داستانی از دل تاریخ را برای شما بازگو خواهند کرد و هر کدام کتابی از گره‌ها، رج‌ها و رنگ‌ها برای تعریف این داستان‌ها هستند.
نکته مهم که شاید کمتر کسی درباره فرش‌های ایرانی بداند آن است که فرش بافی در ایران در دل تاریخ رشد کرده و بالیده است و به حدود ۵۰۰۰ سال قبل یا همان عصر مفرغ برمی‌گردد. متأسفانه، اکنون ما فقط برخی از قطعات فرسوده باقی مانده از آن فرش‌ها را داریم.
اگر می‌خواهید برای ساعاتی فارغ از هیاهوی دنیای بیرون در دل تاریخ و هنر ایران زمین قدم بزنید بدون شک باید بدانید که موزه فرش ایران یکی از بهترین مکان‌های برای شما می‌باشد. در این مقاله از وب سایت گردیشه به معرفی موزه فرش ایران در شهر تهران خواهیم پرداخت.
موزه فرش ایران
فرش یکی از مهمترین و البته قابل توجه‌ترین مواردی که در یک خانه ایرانی می‌توان یافت، می‌باشد. فرش‌های ایرانی تنوع و گوناگونی بسیار بالایی دارد، به همین خاطر هم هست که در هر خانه ایران دست کم یک یا دو مورد از نقوش و طرح‌های فرش ایرانی را می‌توان مشاهده کرد. با کمی دقت می‌توان فهمید که قالی ایرانی پر از الگو‌های جالب و نمادین است. این الگو‌ها گاهی در مورد افسانه‌ها و داستان‌های قدیمی پارسی است و گاهی عناصر مهم طبیعت ایران را به زیباترین شکل به نمایش درمی‌آورند.
قالی بافی در ایران انواع مختلفی دارد و می‌توان این هنر زیبا و متعالی را هم به صورت کفپوش، دیوارکوب و هم مختلف دیگر استفاده کرد و با دیزاین کردن منزل خود با این هنر می‌توانید زیبایی خاصی به محل سکونت خود هدیه دهید. فرش به خودی خود به دلیل اینکه یک هنر اصیل است در نزد مردم ایران، ارج و قرب بالایی دارد.
قدم زدن بر روی آن‌ها با کفش تقریباً در هر خانه ایرانی ممنوع است هنر قالی بافی کار هر کسی نیست و حتی فراتر از یک کار بوده و هست و این عمل نزد ایرانیان یک هنر مخصوص تلقی می‌شود. در کنار این موارد، فرش‌های ایرانی یک تابلو هنری هستند که عناصر مربوط به فرهنگ اقوام مختلف ایرانی را به بهترین شکل به نمایش در می‌آورند.
بهترین نوع فرش که در دنیا وجود دارد فرش دستباف می‌باشد. آنچه در مورد این فرش‌های دستبافت جالب توجه است این است که بیشتر آن‌ها الگوی مکتوب ندارند. فرش بافی (این کار سنتی خانم‌ها است) فقط از تخیل خود برای انجام این کار استفاده می‌کند.
خوشبختانه می‌توانید با این هنر اصیل ایرانی در موزه فرش ایران به صورت کامل و از نزدیک آشنا شوید.
تاریخچه موزه فرش ایران
پیشنهاد ساخت اولین موزه فرش در ایران را فرح پهلوی مطرح کرد و موزه فرش ایران در ۲۲ بهمن ماه سال ۱۳۵۶ هجری شمسی توسط فرح پهلوی گشوده شد.
قبل از این که موزه فرش ایران افتتاح شود فرح پهلوی دستور ساخت موزه ایران را از سال ۱۳۴۰ هجری شمسی به مدت ۱۵ سال متوقف کرد و در تمامی این سال‌ها این مجموعه به صورت متروکه درآمد اما در نهایت با تلاش برخی از مسئولان مربوطه آن دوره در سال ۱۳۵۵ هجری شمسی دستور ساخت مجدد موزه فرش ایران از طرف فرح پهلوی صادر شد و در سال ۱۳۵۶ هجری شمسی این موزه افتتاح گردید.
بخش‌های مختلف موزه فرش
ساختمان این موزه دارای یک معماری زیبا و منحصر به فرد است. طراحی ساختمان موزه فرش ایران را عبدالعزیز فرمانفرمائیان (از بنیانگذاران نظام مهندسی جدید در ایران) انجام داده و نمای بیرونی ساختمان را شبیه به یک دار قالی ساخته است و به گونه‌ای این ساختمان ساخته که از تابش شدید آفتاب به ساختمان و درون آن جلوگیری می‌شود.
عبدالعزیز فرمانفرمائیان همچنین فضای درونی ساختمان را به شکلی طراحی کرده که روح و خصلت ایرانی بودن را داشته باشد. این ساختمان وسعتی حدود ۳ هزار و ۴۰۰ مترمربع دارد که شامل بخش‌ها و سالن‌های مختلف موزه محسوب می‌شود. در ادامه این مقاله به معرفی بخش‌های مختلف موزه فرش خواهیم پرداخت.
طبقه همکف (تالار اصلی موزه): طبقه همکف ساختمان تالار اصلی و دائمی موزه قرار دارد و ۱۵۰ قالی از قرن نهم تا دوره معاصر در این تالار به نمایش گذاشته شده است. از مجموعه این ۱۵۰ قالی تعداد ۱۳۵ عدد از آن‌ها شاهکار‌هایی از شهرهای مختلف ایران مانند اصفهان، تبریز، کاشان، کرمان، خراسان و کردستان هستند.
طبقه اول (تالار نمایشگاه‌های موقت): طبقه فوقانی ساختمان موزه مکانی برای نمایشگاه‌های فصلی و موقتی ایران و سایر نقاط جهان است. از مهمترین نمایشگاه‌هایی که تا کنون در این تالار برگزار شده می‌توان به نمایشگاه طرح بته در دی ماه سال ۱۳۶۵ هجری شمسی، نمایشگاه سجاده‌ها و قالی‌های طرح محراب از قرن دهم تا چهاردهم هجری، نمایشگاهی از قالی‌های گل برجسته از قرن هشتم هجری تا دوره معاصر در ۱۲ بهمن ۱۳۶۴، نمایشگاه دست بافت‌های ارامنه ایران و… اشاره کرد.
کتابخانه: علاوه بر دو تالار ذکر شده موزه فرش ایران یک کتابخانه تخصصی با ۳هزار و ۵۰۰ عنوان کتاب به زبان‌های مختلف اعم از عربی، آلمانی، فارسی، انگلیسی و فرانسوی دارد که دانشجویان، محققان و علاقه‌مندان به فرش می‌توانند از آن‌ها استفاده کنند.
سالن نمایش: در سالن نمایش موزه فیلم‌ها و اسلاید‌هایی در زمینه گلیم، قالی بافی و… اجرا می‌شوند تا بازدیدکنندگان و علاقه‌مندان اطلاعات بیشتری از فرش‌ها و هنرمندان کسب کنند.
غرفه نمایشگاهی موزه: در کنار کتابخانه موزه، بخشی از ساختمان به یک غرفه برای فروش کتاب و دیگر محصولات فرهنگی مرتبط با صنعت فرش اختصاص داده شده است که گردشگران و بازدیدکنندگان می‌توانند از آنجا اقلام مورد نیاز خود را تهیه کنند.
با ارزش‌ترین فرش‌های این موزه
- فرش ترنج‌دار: این فرش در قرن چهاردهم هجری با تار و پود پنبه‌ای و پرز پشمی بافته شده است و یکی از فرش‌های نفیس این مجموعه به حساب می‌آید.
- قالیچه‌های دوره بایسنغری: برخی از قالیچه‌های موجود در موزه فرش ایران مربوط به دوره بایسنقری شاهنامه فردوسی است که توسط هنرمندان با سلیقه و خوش ذوق ایرانی در کارگاه قالی بافی استاد موسوی سیرت بافته شده‌اند. تصاویر این قالیچه‌ها گوشه‌هایی از ادبیات، اسطوره، مذهب و فرهنگ و هنر غنی ایران را نشان می‌دهند.
- قالیچه‌ی میرزا کوچک خان جنگلی: قالیچه میرزا کوچک خان جنگلی در اندازه ۱۳۰ در ۲۲۰ سانتی‌متر توسط هنرمندان ایرانی اهل کاشان بافته شده است. تصویری که در این قالیچه مشاهده می‌شود تصویر میرزا کوچک خان در لباس نظامی مسلح به تفنگ و اسلحه کمری است. در بالای تصویر کتیبه‌ای وجود دارد که نام کارخانه ملا محمود روی آن نوشته شده است و طبق این نوشته کارشناسان بر این باورند که قدمت این قالیچه با ارزش به اواخر دوره قاجار بازمی‌گردد.
- سانگشکو یکی از قدیمی‌ترین و با ارزش‌ترین آثار موجود در موزه فرش ایران است که بسیاری برای دیدن آن به این مکان مراجعه می‌کنند. این فرش تاریخی، یکی از مهمترین میراث هنری بازمانده دوره صفویه است.
همچنین از دیگر آثار به نمایش درآمده در این مکان می‌توان به فرش شیخ صفی الدین اردبیلی، فرش‌های باغی، هفت تابلو فرش حیوانات و تپیس پولونایز یا فرش‌های لهستانی اشاره نمود.
نکته جالب اینکه فرش معروف به فرش لهستانی این موزه در قرن هفدهم در اصفهان به سفارش یک شاهزاده لهستانی بافته شد. این فرش در آن زمان به لهستان منتقل شد. مواد به کار رفته برای بافت آن عبارتند از الیاف ابریشمی همراه با نخ‌های طلا و نقره؛ همچنین رنگ‌های به کاررفته برای این اثر هنری خاص کاملاً طبیعی هستند.
همه این موارد در کنار هم جمع شده تا اثری بی‌نظیر و گرانب‌ها خلق کنند. تاکنون ۳۰۰ فرش از این نوع در سراسر جهان شناسایی شده و هفت مورد از آن‌ها به ایران بازگردانده شده است.
آدرس موزه فرش ایران
این موزه دیدنی در استان تهران، خیابان کارگر شمالی (تقاطع دکتر فاطمی) در ضلع شمال غربی پارک لاله و در فضایی به وسعت ۱۲ هزار متر مربع ساخته شده است. شما می‌توانید همه روزه (به غیر از دوشنبه‌ها و ایام سوگواری) از ساعت ۹ صبح تا ۶ بعد از ظهر برای گردش و تماشای هنر دست هنرمندان ایرانی از این موزه بازدید کنید.
جمع‌بندی
موزه فرش ایران یکی از تکمیل‌ترین موزه‌ها در حوزه فرش در جهان می‌باشند. این موزه در استان تهران قرار دارد، گردشگرانی که به گذشته با شکوه ایران علاقه‌مند هستند می‌توانند با بازدید از این موزه گذشته باشکوه ایران را در حوزه فرش به صورت کامل مشاهده کنید و از گذشته ایران باخبر باشید.
استان تهران به دلیل اینکه پایتخت ایران می‌باشد از مکان‌های دیدنی بسیار زیادی برخوردار است که می‌توان هم زمان با سفر کردن به تهران از مکان‌های بی‌نظیر آن دیدن کرد. در این مقاله از وب سایت گردیشه به معرفی موزه فرش ایران پرداختیم. امیدواریم از خواندن این مقاله نهایت لذت را برده باشید.
