توسط : بازار‌ها به خصوص بازار‌های تاریخی علاوه بر اینکه یکی از مراکز خرید هر شهر و دیاری محسوب شود، به عنوان یک مکان دیدنی گردشگران زیادی را به سوی خود جذب می‌کند. بازار بزرگ بیجار یکی از معروف‌ترین بازار‌های کردستان است که در شهر بیجار قرار گرفته و هرساله گردشگران زیادی برای بازدید از این مکان تاریخی و همچنین خرید سوغات مخصوص شهر بیجار از آن دیدن می‌کنند.
این بازار که قدمت تاریخی بلندی دارد، از زیباترین مکان های دیدنی کردستان محسوب می‌شود که حیف است در سفر به کردستان و همچنین شهر زیبای بیجار از آن بازدید نشود. در این مقاله در وب سایت گردیشه به معرفی بازار بزرگ بیجار خواهیم پرداخت.
آشنایی با بازار بزرگ بیجار
شهر بیجار به عنوان یکی از زیباترین و قدیمی‌ترین شهرهای استان کردستان، دارای مکان‌های دیدنی بسیاری است که بسیاری از آثار تاریخی این شهر به سه هزار سال قبل از میلاد مسیح باز می‌گردد.
بازار بیجار که در مرکز شهر بیجار قرار گرفته است یکی از مکان‌های دیدنی و تاریخی بیجار است که قدمت آن به دوران پادشاهان صفوی باز می‌گردد. این بازار همچون شهر بیجار تاریخ پر فراز و نشیبی را پشت سر گذاشته است که یکی از آن اتفاقات تاریخی، جنگ جهانی اول است. در جنگ جهانی اول برخی از بخش‌های این بازار در حملات روس‌ها آسیب زیادی دید اما در دوران قاجاریه مورد مرمت و بازسازی واقع شد.این بازار از راسته‌ای طولانی تشکیل شده است و تعداد حجره‌های آن ۱۶ عدد است که در در دو طرف راسته بازار قرار گرفته است. تویزه و طاق مواردی هستند که با استفاده از آن‌ها پوشش مغازه‌ها ایجاد شده است. این بازار به دلیل اینکه در موقعیت جغرافیایی قرار گرفته است که در راه کردستان و آذربایجان است، از اهمیت ویژه‌ای برخوردار بوده است و در گذشته کاروان‌های تجاری بسیاری از این مسیر عبور می‌کرده‌اند و به همین دلیل این بازار از گذشته رونق داشته است. صنایع دستی و سوغات محلی مهم‌ترین محصولاتی است که در حال حاضر در این بازار عرضه می‌شوند و گردشگران زیادی از آن خرید می‌کنند.
لازم به ذکر است که بازار بزرگ بیجار از چند بخش مخلتف تشکیل شده است. این بازار دارای سه بخش است که قدیمی‌ترین بخش آن در قسمت بالای بازار قرار گرفته است و یادگاری از دوران حکومت صفویه بر ایران می‌باشد. این بخش از ۱۶ باب حجره تشکیل شده است. این بخش دارای طاقی با شکل جناغی است که تنها با ملات ساروج به همراه سنگ ساخته شده است.
دیگر بخش‌های این بازار در دوران قاجار ساخته شده است و به بخش‌های میانی و پایینی شناخته می‌شود. این بخش‌های بازار به طور کامل در جنگ جهانی اول مورد شورش و خرابی قرار گرفت. سقف کنونی این بازار در سال ۳۳ هجری شمسی در دوران پهلوی ساخته شد و بر روی سقف این بازار نصب شد. بازار افتخار نظام یکی از قسمت‌های بازار بیجار است که از پوشش سقفی برخوردار نیست و به صورت کوچه‌های بسیار باریک به خوبی چشم نوازی می‌کند. قیصریه افتخار نظام نیز یکی دیگر از قسمت‌های بازار بزرگ بیجار است که در قسمت شرقی بازار بیجار واقع شده است. مسجد جامع بازار یکی دیگر از بخش‌های بازار سنتی بیجار است که درب اصلی و ورودی آن در این بازار قرار گرفته است.
در بازار بیجار تیمچه‌های مختلفی وجود دارد که هر کدام از آن‌ها به دلیل اینکه از قدمت تاریخی بالایی برخوردار هستند و همچنین گردشگران زیادی از آن‌ها بازدید می‌کنند. در بخش بعدی به معرفی یکی از معروف‌ترین تیمچه‌های این بازار به نام تیمچه‌امیر تومان خواهیم پرداخت.
تیمچه و کاروانسرای‌امیر تومان
در بخش غربی بازار بیجار، سرای بسیار قدیمی وجود دارد که افراد آن را به نام تیمچه‌امیر تومان می‌شناسند. این بخش از بازار به دلیل اینکه در مجاورت فضای سرسبزی قرار دارد، از موقعیت مناسبی برخوردار است و گردشگران و علاقه‌مندان زیادی به بنا‌های تاریخی از این بنا دیدن می‌کنند.
این سرای زیبا و تاریخی تنها با استفاده از مصالح خشک و آجر و سنگ ساخته شده است و در گذشته‌های بسیار دور از مکان‌های مهم تجاری به شمار می‌رفته است. کاروانسرای‌امیر از دیگر بخش‌های این بازار است که در مجاورت و نزدیکی تیمچه‌امیر تومان قرار گرفته است.
کاروانسرای‌امیر تومان با توجه به سبک مهماری و سازه‌ای که دارد، به احتمال زیاد در دوران صفویه ساخته شده است. این بنا به دلیل اینکه در زمان علیرضا خان‌امیر تومان ساخته شده است در حال حاضر به این نام مشهور شده است یا اینکه برخی دیگر از افراد اعتقاد دارند این بنا در زمان علیرضا خان تومان مرمت شده است و نام‌گذاری این سرای به همین دلیل است.
کاروانسرای‌امیر تومان در زمان جنگل جهانی محل حضور نظامیان متفقین بود و پس از گذشت سال‌ها از جنگ جهانی، این مکان به پادگان نظامی تبدیل شد. تیمچه‌امیر تومان که امروزه یکی از قسمت‌های دیدنی بازار بزرگ بیجار محسوب می‌شود، دارای ۶۵۰ متر مربع مساحت است و ساختمان آن به صورت هشت ضلعی ساخته شه است.
تیمچه حاج شهباز
علاوه بر تیمچه و کاروانسرای‌امیر تومان، در قسمت شرقی بازار بیجار تیمچه‌ای دیگر با نام حاج شهباز وجود دارد که از دیگر قسمت‌های دیدنی بازار بزرگ بیجار به حساب می‌آید. این تیمچه به نام یکی از معروف‌ترین تاجران کردستانی در زمان صفویه ساخته شده است و سپس در زمان قاجار مورد مرمت و بازسازی قرار گرفته است.
این تیمچه به مسجد جامع چسبیده است و دارای ۳۴ متر طول ۲۰ متر عرض می‌باشد. این تیمچه دارای دوازده حجره است که به صورت قرینه روبروی یکدیگر قرار گرفته‌اند و سقف آن از چهار گنبد تشکیل شده است. آجرکاری‌های زیبا و دیدنی که بر روی گنبد‌ها وجود دارند، از شاخصه‌های معماری این بخش از بازار بزرگ بیجار محسوب می‌شود. یکی دیگر از بخش‌های دیدنی این تیمچه در بازار بیجار، روزنه‌های قرار گرفته در بخش‌های مختلف ان می‌باشد که می‌توانند نور را به بهترین شکل ممکن به قسمت‌های مختلف تیمچه راه دهند.
سقف تیمچه نیز همچون گنبد‌های تیمچه از تزئیناتی برخوردار است که کاشی کاری‌های کوچک و رنگی تزئینات این بخش به حساب می‌آید که جلوه‌ای زیبا به این بخش داده است. این مکان علاوه بر دوران قاجار، توسط میراث فرهنگی نیز بعد از انقلاب مورد بازسازی قرار گرفت و امروزه تصمیمی وجود دارد که این بخش به موزه تبدیل شود.
جمع‌بندی
در این مقاله در وب سایت گردیشه سعی کردیم به بررسی کامل و جامع بازار بزرگ بیجار، یکی از زیباترین جاهای دیدنی کردستان و شهر بیجار بپردازیم. این بازار هم اکنون علاوه بر اینکه یکی از مکان‌های دیدنی بیجار محسوب شود، به دلیل عرضه محصولات بومی و سوغات، به یکی از مراکز خرید دوست داشتنی برای گردشگران تبدیل شده است.
