توسط : میدان نقش جهان اصفهان معروف به میدان شاهی که بعد از انقلاب سال ۱۳۵۷ به نام میدان امام تغییر کرد، هم اکنون میدان مرکزی شهر زیبای اصفهان است. این میدان در مجموعه‌ی تاریخی نقش جهان قرار دارد.
چهار بنای قدیمی و تاریخی در دل میدان نقش جهان اصفهان قرار دارند که شامل: عالی قاپو، مسجد شاه، مسجد شیخ لطف الله و سردر قیصریه است. در کنار این آثار ارزشمند دویست حجره دو طبقه دور تا دور این مجموعه قرار گرفته که صنایع دستی اصفهان در آن ساخته و عرضه می‌شوند.
جالب است بدانید که میدان نقش جهان اصفهان در بهمن ماه سال ۱۳۱۳ در فهرست آثار ملی ایران ثبت شد. پس از آن در اردیبهشت ماه سال ۱۳۵۸ به عنوان میراث جهانی یونسکو به ثبت جهانی رسید.
جالب است بدانید که میدان تاریخی نقش جهان از اولین آثاری بود که به ثبت جهانی رسید. همچنین نقش جهان در تمام طول سال، میزبان بسیاری از گردشگران داخلی و خارجی می‌باشد. در این مقاله از وب سایت گردیشه به معرفی میدان نقش جهان اصفهان و ویژگی‌های معماری آن خواهیم پرداخت.
میدان نقش جهان
از شگفتی‌های میدان نقش جهان اصفهان می‌توان به شکل هندسی آن اشاره کرد، این میدان بر خلاف نمونه‌های مشابه مستطیل شکل است که طول آن ۵۶۰ متر و عرض آن ۱۶۰ متر است. نقش جهان به عنوان دومین میدان بزرگ در دنیا شناخته شده است و از میدان سرخ در مسکو هم وسعت بیشتری دارد.
پیش از روی کار آمدن حکومت صفوی در این میدان، محلی به نام نقش جهان وجود داشت که نام خود را از یکی از شهرهای آذربایجان اقتباس کرده بود و در حال حاضر آن شهر را با نام نخجوان می‌شناسند.
در سفرنامه حمدالله مستوفی اینگونه آمده است که: میدان امام در قسمت شمالی اصفهان و در قلب مجموعه تاریخی شهر قرار گرفته است و در روزگاری دولت خانه پادشاهان صفوی محسوب می‌شد. این میدان باشکوه‌ترین حالت خود را در زمان سلطنت شاه عباس صفوی دیده بود.
هنگامی که شاه عباس پایتخت را از قزوین به اصفهان منتقل کرد، بنا‌های تاریخی و باشکوه زیادی در این منطقه ساخت. با ساخت این بنا‌ها در میدان، اقتصاد را رونق بخشید. همچنین در آن زمان که نقش جهان تازه ساخته شده بود، در میان همگان با نام میدان نو شناخته می‌شد.
با پا گذاشتن به این مجموعه وارد بخش عظیمی از تاریخ غنی و کهن ایران می‌شوید که از تماشای آن و گشت و‌گذار در آثار تاریخی آن لذت خواهید برد. اصفهان، نصف جهان همیشه برای گردشگران داخلی و حتی گردشگران داخلی جزء جذاب‌ترین و بهترین شهر در ایران به شمار می‌رود.
اگر از سفر‌های تکراری به مقاصد مختلف خشته شده‌اید به شما پیشنهاد می‌کنیم به شهر فوق‌العاده اصفهان سفر کنید. در تمام جهان، افراد زیادی پیدا می‌شوند که علاقه زیادی به میدان نقش جهان اصفهان دارند.
در تاریخ ۸ بهمن سال ۱۳۱۳ نقش جهان به عنوان مجموعه‌ای عظیم و تاریخی اصفهان در لیست آثار ملی ایران ثبت شد. همچنین در تاریخ اردیبهشت سال ۱۳۵۸ در لیست یونسکو به ثبت رسید.
تاریخچه میدان نقش جهان
جالب است بدانید که میدان و بنا‌های تاریخی اطراف آن در زمان حکومت قاجار به مقدار قابل توجهی آسیب دیدند و تخریب شدند، اما پس از آن با روی کار آمدن حکومت پهلوی تمامی این تخریب‌ها درست مانند روز اول، بازسازی و مرمت شدند.
پیش از روی کار آمدن حکومت صفوی در این میدان، باغ بزرگ و سرسبزی وجود داشت که در وسط میدان در کوشک نام داشت، بنا و پایگاه‌های نظامی از حکومت تیموریان و آق قویونلو‌ها به جا مانده بود.
این بنا‌ها در بخش غربی میدان قرار داشتند که در حال حاضر عمارت عالی قاپو جای آن‌ها را گرفته است. در زمان حکومت سلجوقیان، از نقش جهان به عنوان محلی برای برگزاری جشن‌های ملی مانند جشن نوروز و همچنین محلی برای اعدام محکومان و مجرمان استفاده می‌شد.
با روی کار آمدن حکومت صفوی و تغییر پایتخت از قزوین به اصفهان، میدان نقش جهان باشکوه‌ترین حالت خود را در این دوره از تاریخ دید و ساختمان‌های دولتی و کاخ شاه در این منطقه ساخته شدند. پیش از روی کار آمدن معماران حاذق و ماهری همچون استاد محمدرضا و علی اکبر اصفهانی پایه‌گذاران اولیه میدان بودند.
برای ساخت این میدان از معماری و طراحی میدان ایرانی الهام گرفته شده است. این سبک طراحی را در میدان‌های مانند میدان عتیق اصفهان، میدان شاه قزوین، میدان صاحب آباد قزوین و میدان‌امیر چخماق یزد می‌توان مشاهده کرد.
اگر به سردر مسجد امام نگاهی بیاندازید، کتیبه علیرضا عباسی را خواهید دید که یکی از آثار هنری در بنا‌های این میدان است. روی این کتیبه، با خط ثلث نوشته‌هایی در تمجید از شاه عباس اول وجود دارد. روی سردر مسجد جامع نیز کتیبه دیگری دیده می‌شود که با خط محمدرضا امامی که از معماران مشهور آن دوره بود روی آن نوشته است.
البته هنوز هم از این آثار ارزشمند مراقبت و حفاظت می‌شود. محلی که اکنون در آن میدان نقش جهان قرار دارد، یک باغ بسیار وسیع به همین نام و با وسعت ۸۵ هزار متر مربع، که عرض آن ۱۶۵ متر و طول آن ۵۰۰ متر می‌باشد.
در سال ۱۰۱۰ به فرمان شاه عباس، این میدان طراحی و ساخته شد که به آن میدان شاه عباس نیز می‌گویند. امروزه دور تا دور این میدان مملو از ابنیه‌ها و عمارت‌های تاریخی نظیر: سردر قیصریه، مسجد جامع عباسی، مسجد شیخ لطف اله و کاخ عالی قاپو.
در سال ۱۰۱۱ هجری قمری پایه‌گذاری شکل امروزی این بنا نهاده شد تا سال ۱۰۲۵ تمام بنا‌های آن و نقش جهان ساخته شدند. پس از به پایان رسیدن ساخت بنا‌ها، کار تزئین آن‌ها آغاز شد و تا زمان سلطنت شاه سلیمان و شاه سلطان حسین، شکوه بی‌نظیری که در این میدان وجود داشت از میان رفت و تمام آب‌های جاری در این میدان و سرسبزی‌های آن خشک شدند.
در زمانی که اشرف افغان به اصفهان حمله کرد، آسیب‌ها و تخریب‌های این شهر به اوج خود رسید و تا زمان قاجار ادامه داشت. از آن به بعد و پس از تغییر پایتخت از اصفهان، از اهمیت میدان نقش جهان اصفهان کاسته شد و اهمیت خود را از دست داد.
با روی کار آمدن رضاخان پهلوی، بازسازی و مرمت ابنیه تاریخی و تمام مغازه‌هایی که در اطراف نقش جهان ساخته شده بودند شروع شد و اقتصاد این شهر رونق گرفت. پس از آن و در زمان حکومت رضاخان پهلوی، این میدان در لیست آثار ملی ایران ثبت شد. در سال‌های اخیر که برج جهان نمای اصفهان را در نزدیک میدان تاریخی نقش جهان ساختند اما با حاشیه‌هایی همراه بود که سرانجام به تخریب دو طبقه از آن منجر شد.
در گذشته در این میدان، جشن‌های سلطنتی، رژه ارتش، بازی چوگان، نمایش‌ها و جمعه بازار‌ها برگزار می‌شد. همچنین در زمان‌های برگزاری جشن‌ها تمام این میدان چراغانی می‌شد. از زمان‌های گذشته تا به امروز، این میدان یکی از بهترین محل هابرای پیاده روی و خرید به شمار می‌رفت. همچنین در این میدان دو دروازه سنگی چوگان وجود داشت که از قدیمی‌ترین دروازه‌های چوگان در سراسر جهان به شمار می‌روند.
نمونه‌های خارجی زمین‌های چوگان را از این میدان الگوبرداری کرده‌اند. امروزه در طبقه بالای میدان امام، موزه‌ی بزرگی به عنوان موزه بزرگ اسلامی در حال ساخت می‌باشد و پس از آن که ساخته و تکمیل شود، به عنوان عظیم‌ترین مرکز آشنایی با فرهنگ اسلامی شناخته می‌شود.
دلیل نامگذاری نقش جهان
همانطور که پیش‌تر اشاره شد، یک باغ به نام نقش جهان در زمان پیش از حکومت صفویان به جای این میدان قرار داشت. نام این باغ زیبا اقتباس گرفته شده از نام شهری در آذربایجان می‌باشند. اما این شهر نیز امروزه با نام نخجوان شناخته می‌شود.
در زمان حکومت رضا شاه تمام بنا‌های اطراف این میدان و خود میدان مورد بازسازی قرار گرفتند و تصمیم بر آن شد، به صورت رسمی نام میدان شاه را برای آن انتخاب کردند و در پی آن هم نام مسجد عباسی را به مسجد شاه تغییر دادند. در حال حاضر این میدان با نام میدان امام یا میدان امام خمینی شناخته می‌شود.
معماری نقش جهان
برای طراحی و معماری این میدان زیبا و تاریخی از معماری و طراحی میدان عالی قاپو در قزوین، میدان عتیق دوران آل بویه در اصفهان و میدان حسن پادشاه در تبریز اقتباس گرفته شده و با الهام گرفتن از طراحی و معماری آن‌ها، توانستند جاذبه‌ای تاریخی و بی‌نظیر را در میان شهر اصفهان به یادگار بگذارند. با توجه به آن که سالیان زیادی از ساخت این میدان و بنا‌های تاریخی اطراف آن می‌گذرد، اما همچنان توانسته شکوه و جلال خود را حفظ نماید و در جهان زبان زد باشد.
این بنای تاریخی که در زمان صفویه ساخته شده، طراحان آن سعی داشته‌اند از آن یک ارسن شهری ایجاد نمایند و مجموعه‌ای بنا‌ها و ساختمان‌های مختلف را در اطراف آن بسازند تا کسب و کار و اقتصاد اصفهان رونق پیدا کند و بسیاری از نیاز‌های شهری برطرف شوند.
همچنین طراحان و معماران این میدان زیبا و تاریخی سعی داشته‌اند از نقشه و طرح بی‌نظیری برای نقش جهان بهره گیرند که هیچ نمونه مشابهی در جای دیگر از آن وجود نداشته باشند. ارسن شهری میدان نقش جهان متشکل از بنا‌های تاریخی و دیدنی همچون مرکز اقتصادی، مرکز مذهبی، مرکز اجتماعی و مرکز حکومتی می‌باشد و وجود این بنا‌های تاریخی و مختلف توانسته‌اند میدان نقش جهان را به اثری تاریخی و بی‌همتا در کل جهان تبدیل سازند.
بنا‌های تاریخی و باغ‌های مختلفی در زمان‌های گذشته در بخش پشت این میدان وجود داشتند که ادامه آن‌ها تا رودخانه زاینده رود ادامه داشتند. اما پس از آن که بافت جدید شهری در شهر اصفهان صورت پذیرفت، بسیاری از آن بنا‌های تاریخی از بین رفتند و دیگر خبری از آن بنا‌ها نیست و تنها بنا‌های تاریخی که از آن دوره به یادگار مانده‌اند، هشت بهشت و کاخ چهل ستون می‌باشند.
فضای معماری و طراحی میدان زیبای نقش جهان در گذشته با امروز تفاوت بسیاری داشته و چیزی که امروزه ما به عنوان نقش جهان مشاهده می‌کنیم، با نقش جهان قدیم بسیار متفاوت می‌باشد.
اصلی‌ترین دلیل این تفاوت به فضای وسیع و گسترده آن مربوط می‌شود که در زمان‌های گذشته این میدان دارای وسعتی بسیار بیشتر از اکنون بوده و معماران برای جلوگیری از ویرانی و تخریب طاق‌ها، فضای میدان را کوچکتر و محدودتر ساختند و در پی آن چندین و بازار و طاق به بنا‌های اطراف میدان افزوده شدند.
علاوه بر آن که با گسترش وسعت میدان بر ایمنی میدان کمک شایانی کردند، تعداد زیادی حجره‌های تجاری دور میدان نیز ساخته شدند که تأثیر به سزایی در رونق اقتصادی اصفهان داشته‌اند.
طراحی میدان نقش جهان
میدان نقش جهان از اصلی‌ترین و معروف‌ترین مجموعه‌های تاریخی ایران است که در شهر اصفهان قرار گرفته و مهمترین وجه تمایز آن با دیگر میدان‌های این شهر، شکل هندسی آن می‌باشد که به صورت مستطیل ساخته شده و دیگر میادین شهر به صورت دایره و بیضی می‌باشند.
با توجه به آن که میدان سرخ مسکو به عنوان معروف‌ترین میدان جهان به لحاظ وسعت شناخته می‌شود، نقش جهان از آن وسیع‌تر و بزرگ‌تر می‌باشد. علاوه بر میدان سرخ مسکو، میدان معروف دیگری در کشور بلژیک وجود دارد که با میدان بروکسل نام دارد و حتی آن نیز دارای وسعت کمتری نسبت به نقش جهان اصفهان می‌باشد.
با تمام این تفاسیر دریافتیم که میدان نقش جهان از معروف‌ترین میادین جهان می‌باشد که در جایگاه خاصی در جهان قرار گرفته و میلیون‌ها گردشگر از داخل و خارج کشور به سراغ بازدید از آن راهی اصفهان می‌شوند.
دیدنی‌های میدان نقش جهان
جلوه‌های تاریخی در میدان نقش جهان یکی دو تا نیستند، پس اگر به خوبی آن‌ها را نشناسید، ممکن است تجربیات خاصی را از دست بدهید. در ادامه به دیدنی‌هایی اشاره می‌کنیم که در این میدان قرار دارند و می‌توانید از آن‌ها بازدید کنید. به یاد داشته باشید که درباره هر یک از این آثار به اختصار توضیحاتی را ارایه می‌دهیم و سپس برای شناخت کامل‌شان در مطلبی جداگانه به آن‌ها می‌پردازیم.
فضای کلی میدان نقش جهان
با ورود به مجموعه نقش جهان، به فضایی متفاوت از شهر وارد می‌شوید. این میدان در میان خود، حوض بزرگی دارد که زیبایی رقص فواره‌هایش زبانزد خاص و عام است. گذرگاه‌های متعدد به شما اجازه می‌دهند که به راحتی در جای جای میدان حرکت کنید و از تماشای زیبایی‌های آن لذت ببرید. در دو ضلع این میدان بنا‌های مذهبی و مساجد قرار دارند و در ضلعی دیگر یک کاخ تماشایی مشاهده می‌شود.
ورودی بازار اصفهان نیز از همین میدان است که شما را به دنیایی تاریخی و متفاوت دعوت می‌کند. دور تا دور میدان، غرفه‌ها یا مغازه‌هایی وجود دارند که اجناسی ناب از صنایع دستی را ارایه می‌دهند و با کالاهای‌شان چشم شما را به خود خیره می‌کنند.
همه چیز آن قدر شگفت و دیدنی است که فراموش می‌کنید به درون بنا‌ها قدم بگذارید و دوست دارید زمان بیشتری را شاهد این زیبایی‌ها باشید. شاید به خاطر همین است که نیمکت‌های سنگی نیز در میدان وجود دارند تا بر روی‌شان بنشینید و برای لحظاتی غرق در جریان زندگی مردمان اصفهان در نقش جهان شوید.
کاخ عالی قاپو
یکی از چشم نوازترین بنا‌ها در نقش جهان کاخ عالی قاپو است که در ضلع غربی آن قرار دارد و با ظاهری دلفریب شما را به دنیای درون خود دعوت می‌کند. این عمارت ۴۸ متر ارتفاع و ۶ طبقه دارد که با راه پله‌های مارپیچ به یکدیگر راه دارند.
این بنا بین سال‌های ۹۷۳ تا ۹۷۷ هجری توسط شاه عباس اول و پس از انتقال پایتخت صفوی از قزوین به اصفهان بنا نهاده شد تا به عنوان مقر و دولتخانه حکومتی سلاطین صفوی مورد استفاده قرار گیرد. ساخت عالی قاپو طی ۵ مرحله معماری و در زمان جانشینان شاه عباس اول به ویژه شاه عباس دوم و شاه سلیمان ادامه یافت و روز به روز زیباتر شد.
تماشایی‌ترین قسمت این کاخ گچ بری‌های آخرین طبقه آن است که به اتاق موسیقی یا اتاق صوت شهرت دارد و نقش ساز‌های مختلف در آن دیده می‌شود. راز شکوهمندی این بنا نیز در مینیاتور‌های آن نهفته است که کار هنرمند معروف عصر صفوی، رضا عباسی هستند و جلوه‌ای خاص به این اثر بخشیده‌اند.
زمان بازدید از کاخ عای قاپو
همه روزه به جز ۱۴ خرداد، ۲۱ رمضان، تاسوعا و عاشورای حسینی، ۲۸ صفر، ۲۵ شوال (شهادت امام جعفر صادق (ع)).
ساعات بازدید از کاخ عالی قاپو
۰۹: ۰۰ تا ۱۶: ۳۰ در نیمه اول سال، ۰۹: ۰۰ تا ۱۶: ۳۰ در نیمه دوم به استثنای جمعه‌ها هنگام نماز جمعه، ایام سوگواری و اعتکاف.
بهای بلیت
۵۰۰۰ تومان برای اتباع ایرانی و ۵۰۰۰۰ تومان برای اتباع خارجی
مسجد شیخ لطف الله
در گوشه‌ای از این میدان تاریخی، گنبد زیبای یک مسجد، توجه هر رهگذری را به خود جلب می‌کند چرا که بر خلاف سایر مساجد که مناره های‌شان به سوی آبی آسمان رفته‌اند، بر فراز آن هیچ مناره‌ای مشاهده نمی‌شود.
مسجد شیخ لطف الله یکی از مساجد خاص ایران است که در دوران صفوی ساخته شده و امروزه به عنوان یکی از دیدنی‌های مجموعه نقش جهان و در میان مساجد تاریخی اصفهان طرفداران بسیاری دارد. این مسجد شاهکاری از معماری و کاشی‌کاری قرن یازدهم هجری به شمار می‌رود و به فرمان شاه عباس اول، توسط استاد محمدرضا اصفهانی از معماران مشهور آن دوره ساخته شده است.
ساخت این مسجد حدود ۱۸ سال به طول انجامید و پس از گذشت سالیان طولانی، هنوز هم در استفاده از رنگ و نور در معماری شاهکاری حیرت‌انگیز به شمار می‌رود. یکی از شگفتی‌های این بنا، طاووسی است که در مرکز داخلی گنبد آن طراحی شده و پر‌های آن توسط نور وارد شده از طاق بالای در ورودی مسجد تکمیل می‌شود.
زمان بازدید از مسجد شیخ لطف الله
برای بازدید از این مسجد زیبا می‌توانید در همه‌ایم سال به جز ایام سوگواری و هنگام نماز ظهر از آن جا دیدن و بازدید کنید.
ساعات بازدید از مسجد شیخ لطف الله
۰۹: ۰۰ تا ۱۲: ۳۰ و ۱۴: ۰۰ تا ۱۷: ۰۰ در نیمه اول سال، ۹: ۰۰ تا ۱۱: ۳۰ و ۱۳: ۰۰ تا ۱۶: ۳۰ در نیمه دوم به استثنای جمعه‌ها هنگام نماز جمعه، ایام سوگواری و اعتکاف.
بهای بلیت
۵۰۰۰ تومان برای اتباع ایرانی و ۵۰۰۰۰ تومان برای اتباع خارجی
مسجد امام اصفهان
در ضلع جنوبی میدان، گنبد و مناره‌هایی دیده می‌شود که به مسجد امام اصفهان تعلق دارند. این مسجد که با نام‌های مسجدشاه، مسجد سلطانی و مسجد جامع نیز شناخته می‌شود، مهمترین مسجد تاریخی اصفهان و از بنا‌های مهم معماری اسلامی ایران به شمار می‌رود.
این بنا شاهکاری بی‌نظیر از معماری، کاشی‌کاری و نجاری در قرن یازدهم هجری است که ساخت آن در سال ۱۰۲۰ هجری به فرمان شاه عباس بزرگ، در بیست و چهارمین سال سلطنت وی آغاز شده و تزیینات و الحاقات آن تا دوره جانشینان وی به طول انجامیده است.
شکوه رنگ و عظمت صحنه سر در و گنبد این مسجد یکی از خیره‌کننده‌ترین تصاویر را پیش روی شما قرار می‌دهد و تکرار عناصر ساختمانی، طاق نما‌های متقارن، زیبایی حوض بزرگ وضو، کاشی‌کاری‌ها و… همه و همه شما را حیرت‌زده خواهند کرد.
معمار مهندس این بنا، استاد علی‌اکبر اصفهانی و ناظر ساختمان آن محب‌علی بیک الله بوده و خوشنویسانی چون علیرضا عباسی، عبدالباقی تبریزی، محمدرضا امامی و محمدصالح امامی، کتیبه‌نگاری‌های آن را انجام داده‌اند.
ساعات بازدید از مسجد امام اصفهان
۰۹: ۰۰ تا ۱۲: ۳۰ و ۱۴: ۰۰ تا ۱۷: ۰۰ در نیمه اول سال، ۹: ۰۰ تا ۱۱: ۳۰ و ۱۳: ۰۰ تا ۱۶: ۳۰ در نیمه دوم به استثنای جمعه‌ها هنگام نماز جمعه، ایام سوگواری و اعتکاف
بهای بلیت
۵۰۰۰ تومان برای اتباع ایرانی و ۵۰۰۰۰ تومان برای اتباع خارجی
سردر قیصریه
سردر قیصریه نام یکی از سازه‌های دوران صفویه است که در گوشه‌ای از میدان نقش جهان و در ورودی اصلی بازار اصفهان قرار دارد و پس از چشیدن سرد و گرم روزگار، باز هم استوار در سر جای خود‌ایستاده است.
در گذشته این بنا ۳ طبقه داشت اما پس از تخریب یکی از طبقات، امروزه تنها دو طبقه از این بنا باقی مانده است. طبقه تخریب شده به نقارخانه اختصاص داشت و به وسیله نواختن موسیقی در آن، اوقات روز به مردم اعلام می‌شد. طبقه دوم، مخصوص امور دفتری و بازرگانی بود و در پایین‌ترین طبقه حجره‌هایی برای خرید و فروش وجود داشت.
سردر قیصریه شامل چهار درِ فرعی، یک دروازه اصلی و یک حوض است و بر بالای آن نقاشی‌هایی به قلم رضا عباسی، ناقوس دیر هرمز و ساعت قلعه پرتغالی‌ها (۱) به چشم می‌خورد. این سردر شما را به دالان‌های پر همهمه بازار بزرگ اصفهان می‌کشاند که قلب تپنده اقتصاد نصف جهان است.
بازار قیصریه
بازار اصفهان یکی از بزرگترین و زیباترین بازار‌های ایران است و به دلیل حضور در میدان نقش جهان، یکی از ممتازترین بازار‌های ایران از نظر موقعیت گردشگری به شمار می‌رود. ساخت بنای اصلی این بازار و بخش‌های مختلفش از سده دهم الی سیزدهم خورشیدی به طول انجامیده و در دوره‌های صفویه و قاجاریه تکمیل شده است.
بخشی از این بازار با عنوان بازار قیصریه شناخته می‌شود که ورودی آن در میدان نقش جهان، توسط سردری زیبا مشخص شده است. راسته‌های اصلی و فرعی زیادی در این بازار وجود دارد که از میان آن‌ها می‌توان به سماور ساز‌ها، مَخلص، مقصودبیک، هارونیه، نیم آورد گلشن، شَله و… اشاره کرد.
در این مجموعه مدارس مذهبی و مساجدی همانند دیگر بازار‌های ایران دیده می‌شوند که تعدادی از آن‌ها عبارتند از: مدارس مذهبی جده بزرگ و کوچک، نیماور، هارونیه، صدر، کاسه گران و مسجد‌های ذوالفقار، جارچی، شیشه و…
با قدم گذاشتن در این بازار می‌توانید جریان زندگی را لمس کنید و علاوه بر دیدن جلوه‌های معماری و تاریخی از تماشای عبور و مرور مردم، صنایع دستی و… نیز لذت ببرید.
دروازه‌های چوگان
در ضلع جنوبی و شمالی میدان نقش جهان، ستون‌هایی کوتاه و سنگی دیده می‌شوند که در واقع دروازه چوگان را تشکیل می‌داده‌اند و امروز رهگذران بی‌تفاوت از کنار آن‌ها می‌گذرند. این‌ها یادگاری‌هایی از انجام ورزش چوگان در گذشته هستند و قدیمی‌ترین دروازه چوگان دنیا را تشکیل می‌دهند.
چوگان از بازی-ورزش‌های کهن ایرانی است که به دلیل رواج در میان پادشاهان و بزرگان به بازی شاهان نیز معروف بوده و امروزه به تمام جهان راه یافته است. در این بازی، اسب‌سواران باید بتوانند با دسته‌هایی چوبی که در دست دارند توپ را وارد دروازه حریف کنند و پیروز شوند.
میدان چوگان نقش جهان، یکی از میادین برگزاری بازی چوگان بوده که گستره‌ای برابر با ۸۳۵۰۰ متر مربع را در بر می‌گرفته است و طرح آن تا جایی در نحوه اجرای بازی چوگان تأثیر داشته که زمین‌های چوگان معروف دنیا، کم و بیش از آن الگو گرفته‌اند.
چند سالی است که بازی‌های چوگان به صورت نمادین در این میدان برگزار می‌شوند تا تاریخ این اثر بهتر به نمایش گذاشته شود و مردم از آن بیشتر آگاهی یابند.
توحیدخانه
توحیدخانه نام ساختمانی در پشت عمارت عالی قاپو است که در روزگاران گذشته به عنوان مطبخ و زندان کاخ، مورد استفاده قرار می‌گرفته است. گفته می‌شود که این بنا در عهد شاه عباس اول محل عبادت صوفیان و جایگاه «خلیفه الخلفا»، قطب و پیشوای صوفیان صفوی بوده و در شب‌های جمعه، گروه‌هایی از آنان در این ساختمان گرد هم می‌آمدند و به جان شاه دعا می‌کردند.
این بنا به عنوان یک مکان مقدس نیز در نظر گرفته می‌شده که گاه عدالت‌خواهان در آن اعتصاب می‌کردند و هیچ‌کس حق نداشت با سلاح وارد آن شود. در دوره قاجار این مکان دیگر قداست نداشت و در دوران پهلوی نیز گنبد آن تبدیل به زندان شد و قسمتی از زمین‌های آن به احداث ساختمان شهربانی اختصاص یافت.
امروزه این بنا در میان حیاط دانشکده معماری دانشگاه هنر اصفهان واقع شده و از چشم بسیاری پنهان مانده است. می‌توانید به ایوان عالی قاپو بروید و این بنا را تماشا کنید.
امکانات تفریحی میدان نقش جهان
میدان نقش جهان به دلیل شهرت و جایگاه ویژه‌ای که در میان تمامی جاذبه‌های تاریخی و گردشگری اصفهان دارد، دارای بازدیدکنندگان فراوانی در ایام مختلف سال است.
به همین دلیل برای جلب رضایت بازدیدکنندگان و ساخت لحظاتی شاد و خاطره‌انگیز برای آن‌ها مجموعه نقش جهان امکان تفریحی و فرصت‌های خوشگذرانی را محوطه میدان فراهم نموده است که می‌تواند ساعاتی افراد را سرگرم نمایند. از جمله مهمترین خوش گذرانی‌های میدان نقش جهان می‌توان به موارد زیر اشاره نمود.
کالسکه سواری
کالسکه‌های که میدان نقش جهان هستند زیبایی خاصی به این محوطه بخشیده‌اند. این کالسکه‌ها با چرخش دور تا دور محوطه حیاط لحظات خاطره‌انگیزی را برای بازدیدکنندگان رقم می‌زنند. پیشنهاد می‌کنیم که در هنگام بازدید از میدان نقش جهان حتماً گشت و‌گذاری با این کالسکه‌ها داشته باشید.
عکاسی
میدان نقش جهان بسیار زیبا است و هر گوشه آن می‌تواند سوژه خاصی برای عکاسی باشد. وجود مساجد با گنبد‌های زیبا، کاخ با شکوه عالی قاپو و فواره‌های خیره‌کننده باعث شده که افراد با سلیقه‌های متفاوت بتوانند مناسب‌ترین محل ممکن را با توجه به سلیقه خود در میدان نقش جهان انتخاب کنند و خاطرات شیرین خود از سفر به اصفهان و میدان نقش جهان را ثبت کنند. علاوه بر این عکاسانی نیز در محوطه میدان وجود دارند که می‌توانید از آن‌ها بخواهید عکس‌های هنری بسیار زیبایی از شما بگیرند.
خرید
خرید بخش جدانشدنی و لذت بخش هر سفری است. غرفه‌های صنایع دستی و سوغاتی که در اطراف میدان نقش جهان وجود دارند با ارائه بهترین محصولات می‌تواند فرصت خوبی برای خرید سوغاتی و بازار گردی در اصفهان برای بازدیدکنندگان باشد.
کافه گردی
درمیدان نقش جهان کافه‌های متعددی تحت عنوان کافه موزه و کافه گالری وجود دارند که می‌توانید با نشستن در آن‌ها و دعوت خود به یک نوشیدنی دلچسب از مناظر زیبا و بنا‌های اطراف میدان نقش جهان لذت ببرید و سفری تاریخی به گذشتگان در ذهنتان داشته باشید.
جمع‌بندی
اصفهان یک شهر بسیار زیبا در ایران است که پایتخت فرهنگی کشور به حساب می‌آید. این شهر تمدنی کهن و فرهنگی اصیل دارد. بنا‌های تاریخی و فرهنگی بسیار زیادی در این شهر قرار گرفته است که میدان نقش جهان یکی از مهمترین این آثار است.
کاخ چهلستون، منارجنبان، کلیسا وانک، پل خواجو، سی و سه پل و… از دیگر آثار تاریخی شهر اصفهان است. میدان نقش جهان از جاهای دیدنی استان اصفهان محسوب می‌شود. در این مقاله از وب سایت گردیشه به معرفی میدان نقش جهان اصفهان پرداخته‌ایم. امیدواریم از خواندن این مقاله نهایت لذت را برده باشید.
