توسط : دریاچه مهارلو شیراز از جاذبه‌های دیدنی و معروف این شهر می‌باشد که با رنگ صورتی توانسته است طبیعتی زیبا، تماشایی و منحصر به فرد را برای خود به وجود آورد. دریاچه مهارلو که به دریاچه صورتی شیراز هم مشهور است ۶۰۰ کیلومتر مربع وسعت دارد و آب آن به خاطر حضور جلبک‌ها به رنگ صورتی و قرمز در آمده است.
شهر شیراز از جمله شهرهای پرجاذبه و زیبا در ایران به شمار می‌رود که انواع جاذبه‌های دیدنی و گردشگری را در خود جای داده و هر ساله هزاران گردشگر داخلی و خارجی را به سمت خود دعوت می‌کند.
شهرهای جنوبی ایران انواع متنوعی از زیباترین جاهای دیدنی و گردشگری را در خود جای داده‌اند. جاهای دیدنی شیراز تنها به آثار باستانی و بنا‌های تاریخی محدود نمی‌شود، بلکه انواع جاذبه‌های دیدنی و گردشگری متعدد و متنوعی در طبیعت آن وجود دارند.
دریاچه مهارلو یکی از انواع جاذبه‌های طبیعی شیراز است که با رنگ صورتی دیده می‌شود و در فاصله ۱۸ کیلومتری از جنوب شرق شیراز واقع شده است. دریاچه صورتی شیراز از آن جا‌هایی است که تمام تصورات قبلی ما را دگرگون کرده و به ما گوشزد می‌کند که در طبیعت هیچ غیرممکنی وجود ندارد!
در این مقاله از وب سایت گردیشه به معرفی دریاچه مهارلو استان شیراز خواهیم پرداخت.
دریاچه مهارلو
در بسیاری از مواقع پیش آمده که تصویری از یک دریاچه صورتی را مشاهده کرده باشید؛ اما باورتان نمی‌شود که جاذبه‌ای به این رنگ و به این زیبایی در طبیعت وجود داشته باشد. اما باید بگوییم که درست دیده‌اید!
دریاچه‌ای به رنگ صورتی و بسیار زیبا در طبیعت کشورمان و در شهر شیراز جای خوش کرده و هر ساله میزبان هزاران گردشگر داخلی و خارجی می‌باشد. شهر شیراز شهری پر آوازه و سرشار از جاهای دیدنی و گردشگری می‌باشد که توانسته با داشتن این همه زیبایی‌های شگفت‌انگیز، به عنوان مقصد گردشگری گردشگران زیادی قرار گیرد.
جالب است بدانید در رنگ متفاوت دریاچه مهارلو شیراز هیچ انسانی دخلی نداشته و کاملاً به صورت طبیعی، صورتی رنگ می‌باشد. دریاچه مهارلو با نام تالاب مهارلو نیز شناخته می‌شود و منطقه‌ای که این دریاچه در آن قرار گرفته، منطقه شکار ممنوع به شمار می‌رود.
مساحت دریاچه مهارلو شیراز با طول ۳۱ کیلومتر و عرض ۱۱ کیلومتر، به ۲۴ هزار هکتار می‌رسد و در ارتفاع ۱. ۵۶۰ متری از سطح دریا واقع شده است. دریاچه مهارلو شیراز دارای عمق ۵۰ سانتی‌متر بوده و عمیق‌ترین نقطه آن به ۳ متر می‌رسد.
دریاچه مهارلو به عنوان دریاچه فصلی بوده و پرآب‌ترین حالت آن در فصل‌های پاییز و زمستان می‌باشد که بارندگی زیاد است و معمولاً در تابستان‌ها خشک می‌شود. منبع تأمین آب تالاب مهارلو از طریق بارش‌ها و رودخانه‌های چنار راه، خشک شیراز و سلطان آباد می‌باشند. همچنین چندین چشمه در بخش حوزه آبریز این دریاچه وجود دارند و به داخل این دریاچه تخلیه می‌شوند.
دریاچه مهارلو با رنگ صورتی و متفاوتی که دارد، جزء زیباترین دریاچه‌های کشور محسوب می‌شود و طبیعتی بی‌نظیر را پدید آورده است. از آنجایی که این دریاچه دارای آب نوع کلرید سدیم – منزیم و سولفات سدیم می‌باشد، در فصل‌های خشکی مانند تابستان، به عنوان یکی از بزرگترین کانسار‌های نمک در ایران شناخته می‌شود.
تاریخچه دریاچه مهارلو
اکنون که قصد داریم با این دریاچه صورتی و زیبا آشنا شویم، خوب است نگاهی هم به پیشینه و تاریخچه آن بیاندازیم و در طبیعت تالاب مهارلو شیراز چه گذشته است. بر اساس اسناد و مدارکی که به دست آمده، دریافته‌ایم که حدود ۲۰ هزار سال گذشته این دریاچه پدید آمده است و در قرن ۴ هجری قمری شخصی به نام اصطخری این دریاچه را دریاچه جنکان به معنی دریاچه نمک معرفی نمود.
کمی پیش‌تر از آن که نام مهارلو برای این دریاچه انتخاب شود، آن را با نام دریاچه نمک شیراز می‌شناختند؛ چرا که در حدود ۱ میلیون سال گذشته محلی برای انباشته شدن نمک بوده است. رودخانه‌هایی همچون رودخانه سروستان، رودخانه خشک شیراز، رودخانه سلطان آباد و همچنین آب‌های زیرزمینی به داخل آن سرریز می‌شوند. صورتی بودن این دریاچه باعث شده جزء عجایب طبیعت ایران شناخته شود.
محیط زیست دریاچه مهارلو شیراز
دریاچه مهارلو یا همان دریاچه صورتی علاوه بر آن که به عنوان یکی از جاذبه‌های دیدنی شیراز به شمار رود، به عنوان زیستگاه پرندگان مهاجر و پناهگاه حیات وحش نیز محسوب می‌شود.
از آنجایی که آب دریاچه مهارلو شور و نمکی است، می‌تواند با شرایط زیستی بسیاری از پرندگان سازگار باشد. موجودی شور پسند به نام آرتیما در این دریاچه زندگی می‌کنند که فلامینگو‌ها از آن‌ها تغذیه می‌کنند؛ لذا هر سال شاهد مهاجرت فلامینگو‌هایی هستیم که به این دریاچه مهاجرت می‌کنندو برای ادامه زندگی به مناطق دیگر نقل مکان می‌کنند.
پرندگان مهاجری که به این دریاچه مهاجرت می‌کنند، در صورتی که شرایط جوی و زیستی مناسب باشد تا اواسط فصل پاییز در این دریاچه اتراق می‌کنند. پرندگان زیادی از جمله تنجه، سلیم کوچک، اردک سرسبز، مرغابی، گیلانشاه بزرگ، حواصیل، چوکا، آنقوت، انواع کاکایی، انواع آبچلیک‌ها، انواع پرندگان آبزی و غیره تالاب مهارلو شیراز را به عنوان زیستگاه خود انتخاب کرده و در آن زندگی می‌کنند.
علاوه بر موجوداتی که نام برده شد، دو زیستانی نظیر قورباغه، مارمولک، لاک پشت، سوسمار و مار آبی نیز در این دریاچه زندگی می‌کنند. محیط زیست دریاچه تنها به داخل آن محدود نمی‌شود و در اطراف دریاچه نیز انواع جانورانی نظیر کفتار، شغال، گربه وحشی، روباه و غیره وجود دارند و به همین جهت هنگامی که می‌خواهید در اطراف دریاچه گشت و‌گذار داشته باشید حتماً مراقب باشید.
دلیل نامگذاری دریاچه مهارلو
در قرن ۴ هجری قمری، جغرافی دانی به نام اصطخری این دریاچه را دریاچه جنکان نامگذاری کرد. در پی آن ابن بطوطه و ابوالفدا نام جمکان را برای برگزیدند و با همین نام معرفی کردند. جنکان به معنای دریاچه نمک می‌باشد و از آنجایی که در زمان‌های گذشته این دریاچه محلی برای انباشته شدن نمک‌ها بوده، این نام را برای آن انتخاب کرده‌اند.
اگر به فارسنامه ابن بلخی و جغرافیای حمدالله مستوفی مراجعه کنیم، می‌بینیم که از این دریاچه با نام دریاچه ماهلویه یاد کرده‌اند. در حال حاضر دریاچه مهارلو با نام‌های دیگری نظیر مهلویه، مهلو و ماهلویه شناخته می‌شوند.
برخی هم بر این اعتقادند که روستایی به نام مهارلو در نزدیکی این دریاچه قرار دارد و به همین علت نام مهارلو را برای این دریاچه صورتی انتخاب کرده‌اند. بسیاری از مردم محلی هم دریاچه مهارلو شیراز را با نام دریاچه صورتی می‌خوانند.
دریاچه مهارلو شیراز در حال حاضر در چه وضعیتی است؟
دریاچه مهارلو را با رنگ صورتی آن می‌شناسیم، اما خوب است بدانیم که رنگ این دریاچه به مقدار شوری و نمک داخل آن ارتباط داشته و در مواقع مختلف آن را در رنگ‌های آبی، صورتی و سفید مشاهده خواهیم کرد.
رنگی که در این تالاب وجود داشته در صورت استفاده هیچ ضرری برای بدن انسان نداشته و تنها به دلیل شور بودن و نمک فراوان موجود در آن، بایستی از نوشیدن آن خودداری کنید. همچنین به دلیل وجود نمک فراوان آن، استان فارس در صنعت تهیه نمک نیز از این دریاچه استفاده می‌کند.
وجود عناصر مفیدی نظیر سولفات سدیم و کلرید منیزیم در آب تالاب مهارلو سبب گردیده موقعیتی مناسب برای رشد جلبک‌ها و گیاهانی خاص را فراهم آورد. دریاچه مهارلو می‌تواند تأثیر به سزایی در تعادل‌سازی آب و هوای شهر شیراز داشته باشد؛ به گونه‌ای که در تابستان‌ها از گرمای بیش از حد و در زمستان‌ها از سرمای طاقت‌فرسا جلوگیری خواهد کرد.
اما متأسفانه در حال حاضر به دلیل خشکسالی و کاهش باران در تمام فصل‌های سال، منبع ریزگرد‌ها شده و به همین جهت سبب آلودگی هوای منطقه اطراف خود می‌شود. در سال‌های اخیر که شاهد خشکسالی‌های فراوان بوده‌ایم، تأثیر منفی آن را در کشاورزی نیز شاهده هستیم. شاید برایتان سؤال پیش بیاید که چرا خشک شدن دریاچه مهارلو شیراز بر کشاورزی تأثیر منفی دارد؟
در صورتی که آب دریاچه کاملاً خشک شود و وزش باد صورت گیرد، نمک‌هایی که در بستر و کف دریاچه وجود دارند، بر اثر وزش باد در هوا پراکنده می‌شوند و وارد محیط‌ها و زمین‌های کشاورزی می‌شوند و با شور کردن زمین‌های کشاورزی موجب خسارت به کشاورزان می‌گردند.
همچنین فلزات سنگین و آلاینده‌هایی هستند که توسط آب رودخانه‌هایی که به داخل دریاچه سرازیر می‌شوند و فاضلاب، سبب آلودگی آب دریاچه صورتی شیراز می‌گردند. علاوه بر آلوده نمودن آب دریاچه، باعث تبخیر بیش از حد آن نیز می‌شوند.
دلیل رنگ صورتی دریاچه مهارلو
مهمترین ویژگی که سبب گردیده دریاچه مهارلو شیراز در ایران و جهان شهرت یابد، رنگ صورتی آن است که به شکل طبیعی به رنگ صورتی دیده می‌شود. از آنجایی که تالاب مهارلو دارای آب شور و نمک فراوان بوده و نور آفتاب زیادی به روی آن می‌تابد، زمینه را برای رشد نوعی جلبک سبز بی‌خطر و تک سلولی مهیا نموده است.
این جلبک‌ها دونالیلا سالینا نام داشته و نوعی میگو به نام آرتیما که در این دریاچه وجود دارند، از آن تغذیه می‌کنند. در صورت بالا رفتن دما و افزایش غلظت نمک موجود در آب دریاچه، نوعی ماده به نام بتاکارتن از این جلبک‌ها تولید شده و این ماده باعث می‌شوند آب دریاچه به رنگ صورتی تبدیل شود.
لازم به ذکر است که ماده بتاکارتن که از دونالیلا سالینا تولید می‌شوند، هیچ گونه خطری برای محیط زیست و اکولوژیک ایجاد نمی‌کند. همچنین از آنجایی که این دریاچه جزء دریاچه‌های فصلی کشور محسوب می‌شود، در فصل تابستان بیشتر آب آن تبخیر شده و بستر این دریاچه را می‌توانیم مشاهده کنیم که به رنگ سفید و نمکی می‌باشد.
اهمیت صنعتی دریاچه مهارلو
دریاچه مهارلو گنجی طبیعی و خدادادی است که از نظر تجاری و صنعتی از اهمیت بالایی برخودار است. این دریاچه از مهمترین منابع تأمین‌کننده نمک خوراکی و صنعتی استان فارس است. همچنین در این دریاچه نوعی جلبک به نام دونالیلا سالینا رشد می‌کنند که در صنعت غذایی، تولید دارو و لوازم آرایشی به‌عنوان رنگ‌دانه قابل استفاده است.
نکته‌ای که دراینجا حائز اهمیت می‌باشد این است که دریاچه مهارلو از منابع مهم آرتمیا و نمک خوراکی و صنعتی است.
جلبک دونالیلا سالینا همچنین غذای نوعی میگو به نام آرتمیا است. آرتمیا موجودی است که در آب‌های شور زندگی می‌کند و در آب دریاچه مهارلو نیز این موجود یافت می‌شود. پرندگانی چون فلامنیگو از آرتمیا تغذیه می‌کنند.
آرتمیا در صنعت پرورش ماهی اهمیت بالایی دارد و در پرورش ماهی‌های خاویاری، زینتی و میگو از آن استفاده می‌کنند و در صادرات نیز سود سرشاری از آن به دست می‌آید.
جمع‌بندی
وجود دریاچه در هر شهری به زیبایی ظاهر آن شهر می‌پردازد و از جنبه‌های دیگر هم مورد استفاده قرار می‌گیرد و برای مردمان آن منطقه سود و منفعت دارد به همین دلیل وجود این منبع الهی برای مردم از گذشته تا به امروز اهمیت به خصوصی داشته است.
حال اگر این دریاچه از یک ویژگی منحصر به فرد برخوردار باشد اهمیت آن دوچندان می‌شود. یکی از این دریاچه‌های منحصر به فرد دریاچه مهارلو در استان فارس می‌باشد که به دلیل رنگ زیبای آن هر گردشگری را مجذوب خودش می‌کند.
این دریاچه صورتی رنگ حتی در جهان هم از معروفیت و محبوبیت بسزایی برخوردار است که در این مقاله از وب سایت گردیشه به معرفی کامل این دریاچه پرداخته‌ایم. امیدواریم از خواندن این مقاله نهایت لذت را برده باشید.
