توسط : همانطور که همگان می‌دانند شهرهای شمال سرشار از مناطق بکر و طبیعت زیبا و سرسبز می‌باشد. ماسوله هم از این حکم مستثنی نیست، این شهر یکی از جاذبه‌های بزرگ شمال کشور است که با دیزاین و معماری خاصی که دارد مردم را از سراسر کشور به خود مجذوب می‌کند.
نمای زیبای این شهر به صورت پلکانی می‌باشد که شاید برای خیلی‌ها جالب و منحصر به فرد باشد، منازل و اتاق‌های اجاره‌ای که در این شهر وجود دارد از بالکن‌های بزرگ و زیبایی برخوردار است که با گل‌های شعمدانی و دیزاین سنتی ترکیب شده و نمای بی‌نظیری برای گردشگران به ارمغان آورده است.
اگر به دنبال این هستید که از فضای شلوغ و زننده شهر برای چند روزی فاصله بگیرید این مکان می‌تواند بهترین گزینه برای شما باشد. شهر ماسوله سرشار از جنگل‌های بکر و سرسبز، آبشار‌های خروشان و کوه‌های بلند می‌باشد که با وجود این مناظر قطعاً شما را عاشق خود خواهد کرد. ما در این مقاله از وب سایت گردیشه به معرفی ماسوله و مکان‌های دیدنی آن پرداخته‌ایم.
معرفی شهر ماسوله
آب و هوای مطبوع، مردم خون‌گرم و مهمان‌نواز، غذا‌های باکیفیت و فضای رویایی شهر ماسوله گیلان، آن‌قدر جذاب است که شما را بار‌ها و بار‌ها به‌سمت خود خواهد کشاند.
ماسوله در ۳۰ مرداد سال ۱۳۵۴ با شماره ۱۰۹۰ در فهرست آثار ملی به‌عنوان میراث فرهنگی و طبیعی و اولین شهر تاریخی زنده کشور به‌صورت یک مجموعه کامل به ثبت رسید. در حال حاضر، ماسوله زیر نظر سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری و همچنین اداره محیط زیست استان قرار دارد و خوشبختانه به‌خوبی از آن مراقبت می‌شود.
ماسوله گیلان از جاهای دیدنی فومن و شهری سنتی و قدیمی است که با وجود خانه‌های زردرنگ در پس‌زمینه سبز جنگل و کوه‌های خوش‌رنگ در دنیایی مه‌آلود، بیشتر شبیه به یک تابلو نقاشی یا کارت پستال است تا به یک شهر واقعی. ماسوله یکی از معدود شهرهای بدون وسیله نقلیه در دنیا است که با کوچه باغ‌های باریک و پله‌پله، تردد هرگونه وسایل نقلیه را غیرممکن کرده است.
فضای دل نشینی که ماسوله با سفر کردن به آن جا برای شما می‌سازد هیچ یک از شهرهای شمال شاید نتواند آن خاطره‌سازی را برای شما به ثمر بنشاند. صبح‌ها با هوای بی‌نظیر با صدای خروس‌های محلی می‌توان صبحی سرشار از انرژی را شروع کرد.
بوی نان تازه دست ساز محلی همچنین می‌تواند اشتهای شما را کاملاً باز کند و با میل کردن غذا‌های ارگانینک و خوشمزه روز خود را تکمیل کنید. همچنین این شهر سرشار از آبشار‌های زیبا، جنگل‌های متعدد و بازار‌های محلی می‌باشد که با دیدن کردن از این مکان‌ها می‌توانید حال اساسی به روحیه خود بدهید.
پیاده‌روی شبانه و تجربه قدم زدن در صبحگاه مه‌آلود ماسوله به‌قدری فوق‌العاده است که نباید به‌سادگی از آن غافل شوید. در ادامه این مقاله به معرفی ماسوله پرداخته‌ایم.
مکان‌های دیدنی ماسوله
این شهر پر از مکان‌های دیدنی که شامل مناطق طبیعی و بکر و دست خورده و مناطق تاریخی می‌باشد که در ادامه این مطلب به معرفی ماسوله و مناطق دیدنی آن اشاره کرده‌ایم.
چشمه آب معدنی علی زاخونی
چشمه آب معدنی علی زاخونی که با نام چشمه (زمزمه) نیز مشهور است، یکی از پدیده‌های بی‌نظیر طبیعی در استان گیلان به شمار می‌آید. آب این چشمه، مملو از بی‌کربنات است و رنگ آن به‌دلیل نزدیک بودن به معدن آن، نارنجی است. طعم آب چشمه تلخ و نامطلوب است، اما گفته می‌شود که نوشیدن آن برای درمان بسیاری از بیماری‌ها از جمله مشکلات گوارشی، مفید است. ساکنان محلی، آب چشمه زمزمه را با مقداری شکر مخلوط می‌کنند و آن را برای بهبود بیماری‌های ریوی و گوارشی می‌نوشند.
رودخانه ماسوله رودخان
رودخانه ماسوله رودخان، رودخانه‌ای نسبتاً پر آب است که از بالای کوهستان و از چشمه‌های بالا دستی و برف‌های در حال آب شدن سرچشمه می‌گیرد. این رودخانه از مرکز شهر ماسوله عبور می‌کند و سپس مسیرش را در کنار جاده ماسوله ادامه می‌دهد. رودخانه ماسوله در منطقه سرایان به دو رود زیگل و لیکوند تغییر نام می‌دهد و در منطقه چومثقال وارد تالاب انزلی می‌شود. آب این رودخانه در انتها، شالیزار‌های برنج را آبیاری می‌کند.
آبشار خرم بو
آبشار خرم بو، یکی از زیباترین آبشار‌های این منطقه است که در کنار جنگل‌های اطراف، به خرمی بهشت می‌ماند. این آبشار، یکی از بکرترین جاذبه‌های طبیعی ماسوله است و کمتر کسی به بازدید از آن می‌رود. برای رسیدن به آبشار خرم بو، باید پس از عبور از بازار ماسوله، حدود دو کیلومتر در کوه‌های ماسوله کوهپیمایی کنید و در ضمن، برای پیدا کردن آن به یک راهنمای محلی نیاز دارید.
آبشار توریشوم
آبشار تریشوم یکی از آبشار‌های پرآب و مبهوت‌کننده استان گیلان است که در دامنه قله تریشوم ماسوله قرار دارد. قله تریشوم، ۲۸۵۰ متر ارتفاع دارد و در ارتفاعات شهر ماسوله واقع شده است.
در مسیر بسیار زیبا و جنگلی آبشار توریشوم، چشمه‌های فراوانی وجود دارد که تماشای آن‌ها به راستی روح‌نواز است. آب آبشار توریشوم در بیشتر مواقع سال سرد است و از قله تریشوم سرچشمه می‌گیرد. یکی از دو حوضچه آبشار، عمیق و مناسب برای آب تنی است، پس فرصت را از دست ندهید و تنی به آب بزنید.
آبشار کوشم
آبشار کوشم، بلندترین آبشار ماسوله با ارتفاع ۳۰ متر در انتهای دره جنگلی ماسوله و در ارتفاعات این منطقه قرار دارد. مسیر زیبای دسترسی به این آبشار با شیبی ملایم در امتداد رودخانه و در جهت مخالف جریان آب، یکی از جاذبه‌های گردشگری شهر ماسوله است که افراد علاقه‌مند به کوهنوردی را به‌سمت خود جلب می‌کند.
آبشار لارچشمه
آبشار لارچشمه، یک پدیده طبیعی بی‌نظیر و زیبا با ارتفاع حدود ۶ متر است که در میان درختان سرسبز و متراکم جنگل‌های شمال ایران قرار دارد. این آبشار درست پیش از روستای ماسوله در کنار جاده فومن واقع شده است و وجود حوضچه‌های کوچک آبی، زیبایی فوق‌العاده‌ای به آن اعطا کرده است. وجود قهوه‌خانه، استراحتگاه و رستوران در مجاورت این آبشار خروشان، این جاذبه گردشگری را به مکانی دوست‌داشتنی برای علاقه‌مندان به طبیعت‌گردی، تبدیل کرده است.
پارک جنگلی ماسوله
پارک جنگلی ماسوله یکی از جاذبه‌های بکر شهر ماسوله است که با آب و هوایی خنک و پاکیزه، چشم‌انداز‌های کوهستانی و جنگل‌هایی زیبا با پوشش گیاهی متراکم و درختانی بلند، هر بیننده‌ای را مبهوت خود خواهد کرد. بخش عظیمی از این پارک زیبا با وسعت حدود ۲۴۰۰ هکتار از کوهستان و میانبد‌ها تشکیل می‌شود.
پارک جنگلی ماسوله یکی از بزرگترین پارک‌های این منطقه است و حدود ۸۰۰ تا ۱۸۰۰ متر از سطح آب دریا فاصله دارد.
ییلاق آندره
ییلاق آندره، یکی از‌ییلاق‌های زیبای بخش سردارجنگل فومن است که در فاصله ۵ کیلومتری ماسوله و در مرز بین گیلان و زنجان و در مسیر جاده ماسوله به خلخال قرار دارد. این‌ییلاق با طبیعتی زیبا و جاذبه‌های طبیعی بکر، مکان موردعلاقه طبیعت‌گردان و گردشگران است.
ییلاق کوربار ماسوله
ییلاق کوربار ماسوله یا کوه روبار، یکی از تماشایی‌ترین‌ییلاق‌های استان گیلان است که در میان کوه‌های سرسبز و جنگلی واقع شده است. یکی از ویژگی‌های منحصربه‌فرد این‌ییلاق، مسیر دسترسی دیدنی و جالب توجه آن است.
این مسیر با طبیعتی بکر و مناظری جذاب، مکانی مناسب برای عکاسی، کوهنوردی، طبیعت‌گردی و پیاده‌روی است. مسیر چند ساعته رسیدن به‌ییلاق کوربار، مسیری نسبتاً سخت با شیب ملایم و در برخی نقاط، با شیبی تند است. اما مطمئن باشید که زیبایی‌های مسیر و طبیعت مدهوش‌کننده‌ییلاق کوربار، به‌محض رسیدن به مقصد، تمام خستگی‌های شما را از تنتان در خواهد آورد.
ییلاق للندیز
ییلاق للندیز، یکی از‌ییلاق‌های کمتر شناخته شده ماسوله است که جاده ماشین‌رو ندارد. مسیر دو ساعته رسیدن به این‌ییلاق از میان جنگل می‌گذرد و باید آن را پیاده طی کنید. هیچگونه امکانات رفاهی یا تفریحی در‌ییلاق للندیز وجود ندارد و تنها یک چشمه آب در آن دیده می‌شود. چوپان‌ها گله‌های گوسفند را از روستا‌های اطراف برای چرا به للندیز می‌آورند. ییلاق للندیز با چشم‌اندازی خارق‌العاده و آرامشی پر از سکون، لحظات به‌یادماندنی را برای شما خلق می‌کند.
قله شاه معلم
قله شاه معلم که با نام ماسوله داغی نیز شناخته می‌شود، با ارتفاع ۳۰۵۰ متر در شمال غربی ماسوله، دومین قله بلند استان گیلان است که در میان کوهنوردان به‌دلیل راه سخت و زیبایی بی‌بدیل چشم‌انداز‌های آن، از جایگاه و اهمیت بخصوصی برخوردار است. داغی در زبان آذری به‌معنای (کوه) است و ماسوله داغی یا شاه معلم به‌معنای (کوه ماسوله) است.
دلیل نام‌گذاری این کوه به نام شاه معلم به باور مردم این منطقه، حضور فردی عابد و پرهیزگار به نام (شاه معلم) بوده است که سال‌ها برای انجام امور عبادی، سیر و سلوک معنوی و دستیابی به کمال، به این قله پناه برده و به عبادت مشغول بوده است.
تاریخچه ماسوله
ماسوله، منطقه‌ای مسکونی و مملو از مناطق بکر و طبیعتی منحصر به فرد با قدمتی از ۸۰۰ تا ۱۰۰۰ سال می‌باشد. اسم این شهر از قدیم با نام کهنه ماسوله شناخته می‌شده است، در فاصله پنج کیلومتری غرب جاده ماسوله به خلخال و ۶ کیلومتری شمال غرب شهر فعلی ماسوله قرار گرفته است و سکونتگاه اولیه و قدیمی اهالی این شهر بوده است.
نخستین کاوش‌های باستانی در این محوطه توسط هیئت پژوهشکده باستان‌شناسی سازمان میراث فرهنگی استان گیلان از شهرستان فومن در شهریور ماه ۱۳۷۴ انجام شد. طبق یافته‌های باستان‌شناسان از معادن آهن و کوره‌های ذوب فلزات شهر مهنه ماسوله نشان داده است که کهنه ماسوله در قرن پنجم تا هشتم هجری از مراکز مهم ایران در زمینه فلزکاری و فولاد به شمار می‌رفته است.
یکی از کشفیات گروه باستان‌شناسی ایران از شهر کهنه ماسوله، سفال‌های آبدار با رنگ‌های متنوع، متعلق به دوره سلجوقی بوده است که اهمیت و اعتبار تاریخی این شهر را نشان می‌دهند. پس از این کشفیات، کهنه ماسوله در شهریور سال ۱۳۸۵ در فهرست آثار ملی ایران قرار گرفت.
از دلایلی که مردمان بومی شهر کهنه ماسوله به منطقه فعلی منتقل شده‌اند این بوده است که در سال ۸۹۰ هجری قمری زلزله‌ای بزرگ رخ داده و خرابی‌های زیادی به بار آورده است به همین دلیل مردمان از منطقه کهنه ماسوله به مکان کنونی ماسوله نقل مکان کرده‌اند.
طبق روایتی دیگر که از گذشته به گوش رسیده این بوده است که در سال ۹۴۳ هجری قمری بیماری طاعون در این شهر همه گیر می‌شود و مردمانی که جان سالم از بیماری خطرناک به در برده‌اند به منطقه کنونی ماسوله نقل مکان کرده‌اند.
از تحولات معاصر در ماسوله فعلی می‌توان به تأسیس کتابخانه عمومی ماسوله با هزار جلد کتاب خطی در سال ۱۲۸۹، تأسیس نخستین مدرسه دولتی در سال ۱۲۹۳، رویارویی قوای جنگل با قوای روس در جریان اشغال ایران در جنگ جهانی اول در بهمن ۱۲۹۴ بوده است.
تأسیس اداره پست در سال ۱۲۹۵، تأسیس شهرداری در سال ۱۳۱۱، شهرداری این شهر در سال ۱۳۱۸ تعطیل شد و در سال ۱۳۴۱ کار خود را به صورت مجدد شروع کرد، راه‌اندازی تلفن در سال ۱۳۱۶ اشاره کرد.
اهالی شهر ماسوله نقش مهمی در تاریخ جنبش جنگل در برابر تهاجم کشور روسیه و بریتانیا به عهده داشته‌اند. ماسوله‌ای‌ها به قوای جنگل کمک می‌کردند و عده‌ای مانند شهید باباغلامعلی در کنار آن‌ها می‌جنگیدند و از مرز و بوم این کشور دفاع می‌کردند.
پس از احداث جاده ارتباطی جدید بین گیلان و آذربایجان، جنگ جهانی دوم و هرج و مرج ناشی از آن و قحطی در سال ۱۳۲۰، ماسوله بیشتر جمعیت خود را از دست داد و کاروان‌سرا‌های شاه‌راه ارتباطی شمال و آذربایجان و همچنین بازار داد و ستد، صنایع فلزی و چرم ماسوله از رونق افتادند.
شهر ماسوله در زمان قدیم یکی از راه‌های ارتباطی مهم بین زنجان، گیلان و آذربایجان بوده است، اما احداث جاده جدید این مسیر را به انزوا کشاند. همین علت موجب شد تا افراد ثروتمند ماسوله از شهر خود به شهر تهران و یا کلان شهرهای مهم اطراف ماسوله نقل مکان کردند، حتی برخی از آن‌ها به خارج از کشور برای رونق کار خود سفر کردند.
معماری شهر ماسوله
معماری شهر ماسوله متعلق به دوره‌ی زندیه می‌باشد و مانند بسیاری از مناطق کوهپایه‌ای کشور به صورت پلکانی ساخته شده است. از روستا‌ها و شهرهای پلکانی ایران می‌توان به روستای کنگ در خراسان رضوی، اورامان در کردستان، کرج در اردبیل و وفس در استان مرکزی اشاره کرد.
ماسوله به فراخور آب و هوا، شیب زمین، برای دفاع راحت‌تر در برابر غارتگران و البته برخورداری از معماران متبحر به‌صورت زنجیروار ساخته شده است.
مصالحی که در ساخت خانه‌های ماسلوه استفاده شده است عبارتند از چوب، سنگ و خشت می‌باشد. عمده منازل شهر ماسوله به صورت دو طبقه‌ای می‌باشند و در این شهر کمتر منازل تک طبقه‌ای و سه طبقه‌ای دیده می‌شود.
دالان، سیاهچال، انبار، پله‌های بلندی که ارتباط طبقه همکف و طبقه دوم را میسر می‌کنند، پشن (توالت)، چغم (اتاق نسبتاً بزرگ برای پذیرایی از مهمانان)، نشیمن‌گاه دائمی ساکنان خانه که اتاق کوچکتری نسبت به هال است، سومه (مقر زمستانی خانواده‌ها) و تالار که ایوان کوچکی را شامل می‌شود و می‌توان از آن جا فضای بی‌نظیر شهر ماسوله و طبیعت آن را مشاهده کرد، از جمله بخش‌های اصلی یک خانه در ماسوله هستند.
به‌طور کلی هر خانه ماسوله از دو قسمت تشکیل می‌شود، قسمت زمستانی و قسمت تابستانی. قسمت زمستانی که در زبان محلی با عنوان (سومه) شناخته می‌شود، اتاق کوچکی است که در عقب خانه قرار دارد و نور چندانی به آن نمی‌تابد. تنها نقطه‌ی نورگیر این اتاق کوچک، (لون) نام دارد. در وسط قسمت زمستانی خانه‌های ماسوله، یک کوره برای آشپزی و درست کردن غذا و البته تأمین گرما تعبیه شده است.
قسمت تابستان‌نشین یا (اتاق پیشخوان)، دارای پنجره‌های ارسی چوبی مزین به شیشه‌های زیبا و رنگارنگ و چند طاقچه جانبی برای ظروف و وسایل می‌باشد. از این بخش خانه تنها در فصل تابستان استفاده می‌شود. در برخی از خانه‌های ماسوله، علاوه بر قسمت تابستان‌نشین، اتاقکی روی بام ساخته شده است که در زبان محلی به آن، (برج) می‌گویند که در آب و هوای تابستان خوابیدن و گذراندن زمان روزمره بسیار عالی می‌باشد. بام خانه‌های ماسوله متمایل به کوه ساخته می‌شوند و قسمت پیشین منازل بر عقب آن‌ها مسلط است.
در ساخت خانه‌های ماسوله از معماری برونگرا استفاده شده است. در این سبک از معماری، خانه‌ها تا حد امکان در ارتفاع ساخته می‌شوند و از دو یا چهار جهت باز هستند. وجود بالکن‌ها و پنجره‌های بزرگ در خانه‌های ماسوله، نشانی از استفاده از معماری برونگرا هستند. شهر ماسوله دارای زمستان‌های بسیار سرد و تابستان‌های معتدل است و به همین دلیل، خانه‌ها را در بخش جنوبی ساخته‌اند تا بیشترین میزان تابش آفتاب و گرمایش را در فصول سرد سال داشته باشند.
خانه‌های ماسوله روی یک تکه سنگ یک‌پارچه ساخته شده‌اند که در درون آن‌ها، منابع طبیعی آب وجود دارد. معماران به همین دلیل، به این سنگ‌های یک‌پارچه آسیب نمی‌رسانند و آن‌ها را نمی‌شکنند.
برای عایق حرارتی و رطوبت خانه‌ها از نوعی خاک خاکستری رنگ استفاده شده است که هر چقدر بیشتر پا بخورد، به عایق با کیفیت‌تری تبدیل خواهد شد. نام این خاک، (فوش) است و استفاده از بام خانه‌ها به‌عنوان مسیر عبور و مرور به هرچه بیشتر عایق کردن سقف خانه‌ها کمک شایانی می‌کند. این معماری که در چندین سال پیش در شهر ماسوله برای گرم کردن خانه‌ها استفاده می‌شد الان به عنوان یکی از معماری‌های پیش رفته روز دنیا مورد استفاده قرار می‌گیرد.
این نکته حائز اهمیت است که بدانید پس از اینکه سازمان میراث فرهنگی شهر ماسوله را به عنوان میراث فرهنگی و طبیعی به ثبت رساند دیگر اجازه هیچگونه ساخت و ساز در این شهر را به هیچ کس نداد. به همین دلیل هنگام سفر به شهر پلکانی ماسوله طوری است که انگار سفری به قعر تاریخ داشته‌اید.
این شهر در حال حاضر در برابر مشکلاتی مانند ریزش سنگ، سیل، رانش زمین، زمین‌لرزه، تصرف به‌منظور توسعه عمرانی و انسانی و تخریب حفاظت می‌شود و در صف انتظار جهت ثبت به‌عنوان میراث جهانی یونسکو برای حفاظت بیشتر قرار دارد.
جمع‌بندی
امروزه مشغله‌های کار و زندگی برای بیشتر مردم بسیار زیاده است. برای اینکه بتوانید برای چند روز هم که شده از این مشغله‌های روز مره و زندگی دور شوید و به روح و جسم خود استراحتی دهید باید به یک مکان آرامش بخش سفر کنید تا با دیدن مناطق طبیعی و بکر حال و هوایتان عوض شود.
اگر به دنبال مکانی می‌گردید که از مکان‌های طبیعی و سرسبز مملو باشد توصیه وب سایت گردیشه به شما سفر به شهر پر هیجان ماسوله می‌باشد. شهر ماسوله در استان گیلان قرار دارد، شما می‌توانید با سفر به استان گیلان از مکان‌های دیدنی دیگر آن دیدن فرمائید. در این مقاله به معرفی ماسوله و معرفی مکان‌های طبیعی آن پرداختیم. امیدواریم از خواندن این مطلب نهایت لذت را برده باشید.
