توسط : دریاچه شورابیل از جذاب‌ترین جاذبه‌های شمال شرق ایران و یکی از جاهای دیدنی استان اردبیل محسوب می‌شود. این دریاچه با امکانات تفریحی و رفاهی عالی از بهترین و مسحور‌کننده‌ترین جاهای اردبیل است و گردشگران زیادی را در طول سال به سوی خود جلب می‌کند.
دریاچه شورابیل اردبیل یکی از بزرگترین دریاچه‌های درون شهری در کشور ما به شمار می‌رود و بازدید از آن در تمام فصل‌های سال برای گردشگران جذابیت خاصی دارد. مسیر پیاده روی سلامت در دریاچه شورابیل طولانی‌ترین جاده تندرستی در ایران می‌باشد.
در این مقاله از وب سایت گردیشه به معرفی دریاچه شورابیل استان اردبیل و مکان‌های دیدنی آن خواهیم پرداخت.
تاریخچه دریاچه شورابیل
دریاچه شورابیل استان اردبیل یکی از قدیمی‌ترین دریاچه‌های موجود در ایران بوده و هست که با نظر برخی مسئولان گفته می‌شود که قدمت این دریاچه حتی از دریاچه ارومیه نیز بیشتر می‌باشد. زمین‌شناسان ایرانی دوره پیدایش دریاچه شورابیل را اواخر دوران سوم و اوایل دوران چهارم زمین‌شناسان تخمین زده‌اند.
در گذشته از دریاچه شورابیل با نام تالاب یاد می‌کردند که آب آن از بارش‌های جوی در طول سال و رودخانه «بالیقلوچای» تأمین می‌شده است.
در گذشته بخشی ازآب این دریاچه را جریانات رودخانه‌ها و چشمه‌های اطراف آن تأمین می‌کرده است کما اینکه در حال حاضر هم همینطور می‌باشد. بخشی دیگری که آب این دریاچه را تأمین می‌کند این می‌باشد که در این بحخش‌های کشور در بیشتر مواقع سال بارش‌های متعددی می‌بارد همین امر موجب شده تا این دریاچه پرآب باقی بماند.
روند شیرین‌سازی این دریاچه در طول سال‌های اخیر نیز، حجم آب آن را به میزان قابل‌توجهی افزایش داده است. هیچ مسیر خروجی در دریاچه شورابیل برای کنترل آب آن وجود ندارد و تا چند سال پیش تنها میزان جذب خاک و تبخیر سطحی، عوامل تأثیر‌گذار بر میزان آب این دریاچه بودند. در حال حاضر یک دریچه تخلیه برای کنترل سطح آب دریاچه شورابیل در اطراف آن تعبیه کرده‌اند.
تأثیر روند شیرین‌سازی آب دریاچه شورابیل به جایی رسیده است که آب این دریاچه از ۸۰ گرم در لیتر به ۲ گرم در لیتر رسیده است.
با تجمع آب پشت سد «یامچی» و ورود آب رودخانه بالیقلوچای از این راه به این دریاچه، مساحت دریاچه شورابیل به سرعت افزایش پیدا کرد و از حدود ۷ هکتار به ۱۸ هکتار رسید. این افزایش حجم سبب افزایش ۱۴ برابری آب این دریاچه و شیرینی آب آن شده است.
تا سالیان طولانی شوری آب دریاچه شورابیل مانع از یخ زدگی آب این دریاچه در طول فصول سرد سال می‌شد، اما در حال حاضر به‌دلیل شیرینی آب شورابیل، در طول زمستان شاهد سطحی بزرگ از یخ بر آن خواهید بود که منظره‌ای تماشایی از این دریاچه می‌سازد.
به دلیل نمای بسیار زیبای این دریاچه ساخت و ساز در اطراف این دریاچه رئنق بسزایی گرفته است که توجه حامیان زیست را هم به خود جلب کرده و نگرانی‌های زیادی برای تخریب و نابودی درباره اکوسیستم این منطقه گردشگری و تفریحی به وجود آورده است.
کنترل فاضلاب ورودی به دریاچه شورابیل از خا‌ک‌های اطراف آن، کاهش حجم برداشت از آب این دریاچه و کنترل توسعه شهری در نواحی نزدیک به دریاچه شورابیل، برای حفط اکوسیستم محیطی این منطقه و دریاچه و جلوگیری از نابودی این دریاچه ضروری هستند.
تعداد گونه‌های متنوع پرندگان بومی و مهاجر در اطراف این دریاچه به‌دلیل عدم رعایت موارد ذکر شده در بالا رو به کاهش است. در کاشت انواع گیاهان و درختان در نزدیکی دریاچه شورابیل نیز توجه به سازگاری این گیاهان با اکوسیستم محیط این دریاچه، سبب کاهش آسیب به این منطقه می‌شود.
بحران‌ها و مشکلات دریاچه شورابیل
دریاچه شورابیل اولین بار در سال ۷۳ برای ذخیره‌سازی آب و به‌عنوان یک مخزن بزرگ آب مورد توجه مسئولان و بسیار از مردم قرار گرفت، ولی متأسفانه با به‌هم‌زدن اکوسیستم این منطقه و تبدیل آب شور آن به آب شیرین، بسیاری از گونه‌های گیاهی و جانوری این دریاچه از بین رفتند.
برنامه‌ریزی و اقدامات زیادی برای توسعه این منطقه به‌عنوان یک منطقه گردشگری طبیعی در داخل شهر اجرا شده و امکانات رفاهی و تفریحی متنوعی مثل فروشگاه‌های بزرگ و هتل و شهربازی و… در اطراف این منطقه درحال ساخت است.
اما از طرفی هم با ساخت‌وساز‌های متعدد در حاشیه دریاچه و ورود فاضلاب آن‌ها به دریاچه شورابیل، زیستگاه‌های گیاهی و جانوری آن را با خطر جدی مواجه کرده است و حتی به همین دلیل و علت بسیاری از گونه‌های جانوری درون این دریاچه از بین رفتند.
دریاچه شورابیل زیست‌بوم چه جانورانی می‌باشد؟
با شروع فصل پاییز دریاچه شورابیل اردبیل میزبان پرندگان مهاجری است که کم‌کم از سیبری به سمت مناطق گرم‌تر حرکت می‌کنند. لک‌لک سیاه، غاز و پلیکان خاکستری، اردک تاجدار و چشم طلایی و نوعی غاز که به آن زنگوله بال می‌گویند از مهمانان این دریاچه هستند که باوجود آن وجه و ظاهر دریاچه به یک منظره بکر و زیبا تبدیل می‌شود.
علاوه‌بر پرندگان مهاجر، پرندگان بومی مثل قرقاول، حواسل، مرغابی، آنگوت و… هم در اطراف شورابیل زندگی می‌کنند. هرچند تعداد این پرندگان هر سال به دلیل مشکلات اکوسیستمی کمتر می‌شود ولی اگر خوش‌شانس باشید حتماً چندتایی از آن‌ها را می‌بینید.
تفریحات اطراف دریاچه شورابیل
به‌جز امکانات رفاهی، دریاچه شورابیل تفریحات گسترده‌ای هم که مناسب همه گروه‌های سنی از کودک و جوان گرفته تا سالمندان هم دارد. این تفریحات مهیج و هیجان‌انگیز عبارتند از:
قایق‌رانی در دریاچه
در هرجایی که دریا و دریاچه‌ای با عمق مناسب وجود داشته باشد، بساط قایق‌سواری و گشت‌وگذار روی آب هم به راه است.
دریاچه شورابیل اردبیل هم از این قاعده مستثنی نیست و اگر به قسمت شمالی دریاچه بروید، اسکله‌ای را می‌بینید که هم قایق پدالی دارد و هم جت اسکی. بسته به علاقه و سلیقه خودتان می‌توانید سوار یکی از آن‌ها شوید و به دل آب بزنید.
زمین چمن مصنوعی و زمین بازی کودکان
در همان اطراف دریاچه شورابیل، فضایی نسبتاً بزرگ با چمن مصنوعی پوشیده شده که مخصوص بازی و ورزش هم برای کودکان و هم برای ورزش دوستان می‌باشد.
دوچرخه‌سواری و پیاده‌روی در جاده تندرستی
جاده تندرستی اسمی است که به پیست مخصوص پیاده‌روی و دوچرخه‌سواری در دور دریاچه شورابیل داده‌اند. این پیست یکی از طولانی‌ترین پیست‌های پیاده‌روی و دوچرخه‌سواری در ایران است که ۷. ۵ کیلومتر طول دارد.
با این تفریح هم می‌توانید ورزش کنید و بدنتان را روی فرم نگه دارید و هم می‌توانید از منظره دریاچه و تفریحات دیگر در اطراف دریاچه و حتی از بافت زیبای شهر لذت ببرید. اگر نمی‌خواهید به پا‌هایتان زحمت بدهید و رکاب بزنید، می‌توانید یک موتور یا دوچرخه برقی کرایه کنید و دور دریاچه شورابیل به راحتی چرخ بزنید.
نکته‌ای که در اینجا حائز اهمیت می‌باشد این است که پیست پیاده‌روی دریاچه شورابیل با چمن مصنوعی پوشیده شده و شرایط کاملاً استانداردی حتی برای تمرینات ورزشکاران دارد.
شهربازی روباز و سرپوشیده
اگر در شب‌های تابستان به شورابیل سری بزنید، حتماً شور و هیجان و همهمه کودکان و برگسالان داخل شهربازی، شما را به وجد می‌آورد. بعد از دریاچه، شهربازی یکی از محبوب‌ترین قسمت‌های شورابیل است که در همه شهر‌ها طرفداران بخصوص خود را دارد.
در قسمت جنوبی شورابیل، شهر خورشید، اولین و بزرگترین شهربازی سرپوشیده با دستگاه‌های بازی مدرن قرار دارد و شما می‌توانید با دیدن کردن از آن جا از وسایل مهیج و ترسناک آن استفاده و لذت ببرید.
در نزدیکی ساحل دریاچه و در پارک جنگلی شورابیل هم یک شهربازی روباز با وسیله‌های بازی متنوع مثل سورتمه، فریزبی، چرخ و فلک، رنجر، ترن هوایی، هالتر، تشک پرش و کلی وسیله بازی دیگر وجود دارد که تجربه جدیدی از هیجان را برایتان ثبت می‌کند.
زیپ‌لاین و کارتینگ در دریاچه شورابیل
رسیدیم به زیپ لاین، ورزشی که خوراک جوانان جسور و بااراده است. اگر می‌خواهید یک تکانی به هورمون‌های آدرنالین‌تان بدهید حتماً زیپ‌لاین شورابیل را امتحان کنید. این زیپ‌لاین با طول ۹۲۰ متر بر روی دریاچه، یکی از طولانی‌ترین زیپ‌لاین‌های رفت و برگشتی ایران است که می‌توانید نیاز افرادی که به زیپ لاین علاقه دارند را برطرف سازد.
اگر هم علاقه خاصی به مسابقه و رقابت و سرعت دارید، پیست کارتینگ نزدیک دریاچه، محل خوبی برای تخیله هیجاناتتان است و اینکه این پیست با طول ۶ کیلومتر در دور دریاچه قرار دارد.
امکانات رفاهی و جاذبه‌های شورابیل چیست؟
از آنجایی که دریاچه شورابیل از جاهای دیدنی استان اردبیل است مسافران زیادی را به خود جذب می‌کند، مسئولان این استان تمام تلاش خود را برای توسعه و بهبود امکانات رفاهی وگردشگری این منطقه کرده‌اند. نمونه‌هایی از امکانات رفاهی که در اطراف دریاچه شورابیل وجود دارد عبارتند از:
- زمین چمن مصنوعی
- کافی‌نت
- بازارچه صنایع دستی
- سالن ورزشی
- نمازخانه
- زمین‌بازی کودکان
- سرویس بهداشتی
- پارکینگ امن و بزرگ
- هتل
- آلاچیق
- دستگاه‌های ورزشی
- کافه و رستوران
- سوپرمارکت
علت نامگذاری دریاچه شورابیل
در گذشته مقدار شوری آب دریاچه شورابیل بسیار زیاد‌تر از امروز بوده و دلیل نامگذاری این دریاچه نیز همین علت بوده است. اگر کمی به زبان ترکی نسلط باشید یا اصطلاحات آنان را متوجه شوید پس می‌توانید حدس بزنید که دلیل نامگذاری این دریاچه دقیقاً چه بوده است.
اسم شورابیل از ترکیب «شورا» (یعنی شور و نمکی) به اضافه «بیل» (به معنی گودال بزرگ طبیعی آب) ساخته شده است. پس داستان پشت اسم این دریاچه به خاطر آب شور آن است.
عمق دریاچه شورابیل
دریاچه شورابیل گودالی عمیق است که اطراف آن را خاکریز‌هایی طبیعی در برگرفته‌اند. در برخی قسمت‌ها نیز خاکریز‌هایی دست‌ساز تعبیه کرده‌اند و هرچه به وسط این دریاچه نزدیک‌تر شوید، عمق آن افزایش می‌یابد.
دریاچه شورابیل از مناطق حفاظت‌شده در کشور ما به شمار می‌رود و شنا در همه بخش‌های آن ممنوع می‌باشد زیرا در گذشته‌ای نه چندان دور اتفاقات جبران ناپذیری برای افرادی که قصد شنا کردن در این دریاچه را کردن افتاده است به همین منظور شنا کردن در این دریاچه را برای همگان و در همه مناطق آن ممنوع اعلام کرده‌اند.
عمق دریاچه شورابیل در تمامی مناطق آن یکسان و صاف نیست اما بیشترین نقطه عمیق این دریاچه به بیش از ۱۱ متر می‌رسد و به همین دلیل هنگام قایق سواری در این دریاچه رعایت نکات ایمنی الزامی است. آب دریاچه شورابیل میان فصل‌های پربارش و گرم سال در حدود نیم متر نوسان دارد.
دیدنی‌های اطراف دریاچه شورابیل
دریاچه شورابیل در یکی از تاریخی‌ترین مناطق شمال غربی سرزمین ما می‌باشد که اطراف آن را جاذبه‌های طبیعی برجسته‌ای پوشانده‌اند. بنا‌های تاریخی و مناطق طبیعی سرسبز در نزدیکی این دریاچه از بهترین جاهای دیدنی استان اردبیل هستند که در ادامه به معرفی برخی از آن‌ها می‌پردازیم.
آرامگاه شیخ صفی الدین اردبیلی
بقعه شیخ صفی الدین اردبیلی آرامگاهی متعلق به عارفی به همین نام در اردبیل است که مقبره شاه اسماعیل اول صفوی و برخی از نزدیکان او نیز در آن قرار دارند. شیخ صفی پایه‌گذار نخستین خانقاه صفوی در اردبیل بود. معماری این مجموعه توجه گردشگران زیادی را به خود جلب می‌کند و آثار برجسته‌ای از معروف‌ترین هنرمندان ایرانی مانند میر عماد، میر قوام الدین و محمد اسماعیل در آن به چشم می‌خورند.
مجموعه شیخ صفی الدین اردبیلی بخش‌های متعددی دارد که در بازدید از آن می‌توانید از این قسمت‌ها و آثار تاریخی موجود در آن‌ها بازدید کنید. نام این عمارت در فهرست میراث جهانی یونسکو به چشم می‌خورد. این آرامگاه در میدان عالی قاپوی اردبیل و در نزدیکی دریاچه شورابیل قرار دارد.
موزه حیات وحش اردبیل
موزه حیات وحش یا موزه تاریخ طبیعی اردبیل در حاشیه دریاچه شورابیل قرار گرفته است و در آن مجموعه‌ای از تنوع حیوانات بومی مناطق اطراف اردبیل به نمایش درآمده‌اند. در بخش‌های مختلف این موزه گونه‌های کمیاب از دیگر حیوانات نیز به چشم می‌خورند که به‌صورت تاکسیدرمی در این موزه از آن‌ها نگهداری می‌شود.
موزه حیات وحش اردبیل دو طبقه و ۶ بخش نمایشگاهی متفاوت دارد و چشم‌اندازی زیبا از دریاچه شورابیل و کوه سبلان از بالای ساختمان این موزه دیده می‌شود. در بازدید از دریاچه شورابیل می‌توانید زمانی را نیز به تماشای بخش‌های مختلف این موزه اختصاص دهید.
تفرجگاه بولاغلار
تفرجگاه بولاغلار در فاصله ۴۰ کیلومتری از دریاچه شورابیل یکی از مناطق نمونه گردشگری اردبیل در نزدیکی شهر «نیر» است. در این منطقه خوش آب و هوا چشمه‌های جوشان و رودخانه‌های خروشان جریان دارند. در فصل‌های بهار و تابستان سراسر این منطقه را گل‌های وحشی رنگارنگ می‌پوشانند و بولاغلار از پرطرفدارترین‌ییلاق‌ها در نزدیکی اردبیل به شمار می‌رود.
در روستا‌های اطراف این تفرجگاه انواع مراسم محلی در طول سال برگزار می‌شوند که حال و هوایی مخصوص به خود دارند. اگر برای بازدید از دریاچه شورابیل فصل‌های بهار و تابستان را انتخاب کنید، این زمان از سال وقت مناسبی برای تماشای زیبایی‌های تفرجگاه بولاغلار نیز هست.
رودخانه بالیقلو چای
رودخانه بالیقلوچای را با نام‌های بالیقلی چای و بالیخلو چای نیز می‌شناسند. این رودخانه از میان شهر اردبیل عبور و در بخش‌های مختلف مسیر خود چشم‌انداز‌های زیبا ایجاد می‌کند. اطراف این رودخانه از بهترین تفرجگاه‌های شهر اردبیل برای گردشگران و ساکنان این شهر به شمار می‌روند.
در رودخانه بالیقلوچای ماهی‌های فراوان وجود دارند و دلیل نامگذاری این رودخانه نیز همین مطلب است. چند پل تاریخی بر این رودخانه قرار گرفته‌اند که از میان آن‌ها می‌توان به پل هفت چشمه یا یدی گوزلی اشاره کرد.
پل یدی گوزلی (هفت چشمه)
پل یدی گوزلی را با نام‌هایی مانند ججین، داش کسن و هفت چشمه نیز می‌شناسند. این پل از بنا‌های تاریخی ثبت شده در آثار ملی ایران در اردبیل است که در میدان ۱۵ خرداد اردبیل و ابتدای خیابان ساحلی قرار دارد. پل یدی گوزلی بر رودخانه بالیقلو چای واقع شده است.
پل هفت چشمه را با مصالحی مانند گچ، آهک و آجر ساخته‌اند. پایه‌های این پل سنگی است و قوس‌های آجری برفراز آن قرار گرفته‌اند. قدمت پل یدی گوزلی به دوره حکومت صفویه می‌رسد و در سال ۱۳۷۴ شمسی آن را بازسازی کامل کرده‌اند. پل هفت چشمه در فاصله پنج کیلومتری از دریاچه شورابیل قرار دارد.
جمع‌بندی
استان اردبیل به چند علت از معروفیت زیادی برخوردار است یکی از آن وجود غذا‌های سنتی و بی‌نظیر آن جاست که خیلی از گردشگرانی که به اردبیل سفر می‌کنند به خاطر غذا‌های خوشمزه آن جا است، علت دیگر این است که برای مکان‌های دیدنی، تفریحی، گردشگری و تاریخی آن به اردبیل سفر می‌کنند و برخی دیگر هم برای اینکه قدمت و تمدن منطقه ترک زبان ایران را با چشم‌های خود مشاهده کنند به آن جا سفر می‌کنند.
یکی از مناطق دیدنی و گردشگری استان اردبیل دریاچه شورابیل است که با دیدن کردن از این منطقه با یک تیر چند نشان می‌زنید. شما می‌توانید هم از منظره زیبای این دریاچه در طی روز و حتی شب آن لذت ببرید و هم از تفریحات متعدد آن بهره‌مند شوید و علاوه بر این‌ها می‌توانید از مکان‌های گردشگری و طبیعی استان اردبیل هم دیدن فرمائید.
در این مقاله از وب سایت گردیشه به معرفی دریاچه شورابیل استان اردبیل پرداختیم، امیدواریم از خواندن این مقاله نهایت لذت را برده باشید.
